Yeni teşvik sisteminin temelini oluşturan sosyoekonomik gelişmişlik endeksinde illerin kaderini intihar oranları da belirledi.
Yeni teşvik sisteminin temelini oluşturan sosyoekonomik gelişmişlik endeksinde illerin kaderini, intihar oranı, alışveriş merkezlerinin büyüklüğü, YGS’deki sıralamaları gibi kriterler belirledi. 2003 yılında sosyoekonomik gelişmişlik endeksinde ‘kişi başına düşen kontör değeri, bebek ölüm oranı, banka şube sayısı’ gibi kriterler illerin gelişmişliğini belirlerken, yeni listede “kişi başına düşen kiralanabilir AVM alanı, yüz bin kişiye düşen ceza infaz kurumuna giren hükümlü sayısı, ilin en yakın havaalanına uzaklığı, kişi başına düşen GSM abone sayısı” gibi kriterler dikkate alınıyor.
Yeni teşvik sisteminin temelini oluşturan ve Kalkınma Bakanlığı tarafından yapılan ‘İllerin Sosyo-Ekonomik Gelişmişlik sıralaması Araştırması (SEGE 2011)’ dün ilk kez kamuyla paylaşıldı. Açıklanan yeni listenin ilk 4 sırasında İstanbul , Ankara, İzmir ve Kocaeli illeri yer aldı. Söz konusu sıralama 2003 yılında yayımlanan araştırmada da aynı şekildeydi. 2003 yılında 10. sırada yer alan Antalya, dün açıklanan listede ise 5. sırada yer aldı.
İlk 4 değişmedi
Teşvik sistemi açıklandığında, etrafındaki iller daha avantajlı olan 6. teşvik bölgesinde olan Tunceli’nin neden 5. teşvik bölgesine alındığı tartışma konusu olmuştu. Yayımlanan dünkü SEGE’ye göre ise Tunceli’nin 58. sırada olduğu görüldü. 2003 yılında yapılan SEGE’de ise Tunceli 52. sıradaydı. Yetkililer ise, bu durumun 2003 yılı ile 2011 yılındaki sıralamanın farklı kriterlere göre yapılmasından kaynaklandığı bilgisini verdi. Bilgi veren bir yetkili “İki farklı dönemde çekilmiş birer resim olarak görmek en doğrusu. 2011’deki sıralamayı geriye doğru götüremiyoruz. 2003’teki sıralamayı da 2011’e getiremiyoruz. Ancak bundan sonraki her yıl 2011 listesini güncelleyeceğiz. Böylece bir seri elde etmiş olacağız” bilgisini verdi. Buna göre, 2003 yılındaki sıralamada 58 adet değişken kullanıldı. 2011 listesinde ise 61 değişken kullanıldı. İki liste arasında 25 değişken ortak nitelikte bulunuyor.
Buna göre yeni listede, “bin kişiye düşen AVM brüt kiralanabilir alan oranı, kişi başına düşen GSM abone sayısı, kükürtdioksit ortalama değeri, yüz bin kişiye düşen ceza infaz kurumuna giren hükümlü sayısı, yüz bin kişiye düşen intihar vakası sayısı, hane başına genişbant abone sayısı, yüz bin kişiye düşen marka başvurusu sayısı, patent başvurusu sayısı, yabancı sermayeli şirket sayısı, internet bankacılığında aktif bireysel müşteri sayısı, aktif kurumsal müşteri sayısı da” dikkate alındı. 2003 yılındaki listede yer alan kişi başına düşen telefon kontörü miktarı, tarımsal kredi miktarı, il bazında gayri safi yurtiçi hasıla gibi kriterler ise; yeni listede yer almadı.
2011 sosyoekonomik gelişmişlik sıralamasına göre, listenin sonunda Muş yer alıyor. Muş 2003 yılında yayımlanan listede de son sırada yer alıyordu. 2011 gelişmişlik listesinde sondan ikinci il Hakkâri olurken, üçüncü Ağrı, dördüncü de Şırnak oldu.
