Kelime anlamı olarak kanser, bir organ veya dokudaki hücrelerin düzensiz olarak bölünüp çoğalmasıyla beliren kötü urlara denir. Genel anlamda ise kanser vücudumuzun çeşitli bölgelerindeki hücrelerin kontrolsüz çoğalması ile oluşan 100'den fazla hastalık grubudur. Çok çeşitli kanser tipleri olmasına rağmen, hepsi anormal hücrelerin kontrol dışı çoğalması ile başlar. Tedavi edilmez ise ciddi rahatsızlıklara, hatta ölüme dahi neden olabilir.
Bütün kanser tipleri vücudun temel yaşam ünitesi olan hücrelerimizden gelişirler. Vücudumuzdaki sağlıklı hücreler bölünebilme yeteneğine sahiptirler. Yaşamın ilk yıllarında hücreler daha hızlı bölünürken, erişkin yaşlarda bu hız yavaşlar. Fakat hücrelerin bu yetenekleri sınırlıdır, sonsuz bölünemezler. Her hücrenin hayatı boyunca belli bir bölünebilme sayısı vardır. Sağlıklı bir hücre ne kadar bölüneceğini bilir ve gerektiğinde ölmesini de bilir. Buna apoptosis yani hücrenin programlı ölümü denir. Normalde vücudun sağlıklı ve düzgün çalışması için hücrelerin büyümesi, bölünmesi ve daha çok hücre üretmesine gereksinim vardır. Bazen buna rağmen süreç doğru yoldan sapar, yeni hücrelere gerek olmadan hücreler bölünmeye devam eder. Bilincini kaybetmiş kanser hücreleri, kontrolsüz bölünmeye başlar ve çoğalırlar. Kanser hücreleri birikerek tümörleri oluştururlar. Tümörler iyi huylu veya kötü huylu olabilirler. İyi huylu tümörler kanser değildir. Bunlar sıklıkla alınırlar ve çoğu zaman tekrarlamazlar. İyi huylu tümörlerdeki hücreler vücudun diğer taraflarına yayılmazlar. En önemlisi iyi huylu tümörler nadiren hayatı tehdit ederler. Kötü huylu tümörler kanserdir. Kötü huylu tümörlerdeki hücreler anormaldirler ve kontrolsüz ve düzensiz bölünürler. Bu tümörler normal dokuları sıkıştırabilirler, içine sızabilirler ya da tahrip edebilirler. Eğer kanser hücreleri oluştukları tümörden ayrılırsa, kan ya da lenf dolaşımı aracılığı ile vücudun diğer bölgelerine gidebilirler. Gittikleri yerlerde tümör kolonileri oluşturur ve büyümeye devam ederler. Kanserin bu şekilde vücudun diğer bölgelerine yayılması olayına metastaz adı verilir.
Kanserin en önemli nedenleri arasında; sigara ve alkol kullanımı, kimyasal maddeler, radyasyon, çevresel, hormonal ve genetik nedenler, virüsler, uzun süre ve tehlikeli saatlerde güneşe maruz kalma, kötü beslenme alışkanlığı sayılabilir. Dışkılama ve idrar alışkanlıklarında değişiklikler, iyileşmeyen yaralar, beklenmeyen kanama ve akıntılar, Kanama, renk değişikliği, meme ve başka organlarda elle hissedilen şişlikler, yutma güçlüğü ve hazımsızlık, siğil ve benlerde meydana gelen büyüme, nedeni belli olmayan ani kilo kayıpları, gece terlemeleri,15 günden fazla süren gribal enfeksiyon, uzun süren ses kısıklığı, ateş ve öksürük kanserin belirtisi olabilir. Kadınlarda meme kanseri taraması; 20-40 yaş arası 2 yılda bir hekim muayenesi, 20 yaş sonrası her ay düzenli olarak kendi kendine meme muayenesi, 40 yaş sonrası yılda bir hekim muayenesi 40-69 yaş arası 2 yılda bir mamografi çekilerek yapılmalıdır. Rahim ağzı kanseri de sadece şikayeti olan kişilere değil sağlıklı kişilere de yapılan muayene ve tarama testleri ile erken teşhis açısından önemlidir. 30-65 yaş arası tüm kadınlara 5 yılda bir yapılacak olan pap-smear testi ile erken teşhisi mümkün olan kanserlerdendir.
Kanserde en önemli unsur kanserin erken tanısıdır. Kanseri önlemede sigara içmemek, kanser yapıcı maddelerden uzak durmak, temiz ve sağlıklı yaşamak, spor ve egzersiz yapmak, beslenmemize dikkat etmek kanser görülme oranını azaltır. Ülkemizde kanserle olan mücadele bütün toplumsal unsurların desteği ile devam edecektir. Kanserle mücadele uzun soluklu bir maraton olup yeterli ekonomik güç yanında halkımızın da aktif katılımını gerektiren bir süreçtir. “Erken teşhis hayat kurtarır!” prensibiyle Kanser Erken Teşhis ve Tarama Merkezimiz (KETEM) bünyesinde; meme ve serviks kanserlerine karşı tarama hizmetleri ücretsiz olarak verilmektedir.
• 40 yaş üzerinde iseniz ve daha önce hiç meme muayenesi yaptırmadıysanız,
• Daha önce hiç mamografi çektirmediyseniz,
• Meme muayenenizin üstünden 1 yıl geçmiş ise,
• Ailenizde kanser öyküsü var ise;
• Daha önce hiç smear aldırmamış iseniz veya üzerinden 5 yıl geçmiş ise;
• Sigara ve alkol kullanıyorsanız,
• Dengeli ve doğru beslenmiyorsanız,
• Güneşin ultraviyole ışınlarına maruz kalıyorsanız,
İLİMİZDE BULUNAN KANSER ERKEN TEŞHİS, TARAMA VE EĞİTİM MERKEZİMİZE (KETEM) BAŞVURUNUZ…
