Bu yazımda, geçen yıllara ilişkin Türkiye geneli için yaptığım, ortaokul sonu liseye giriş sınavlarını değerlendirmelerime, bu yılın sonuçları değerlendirmemi de ekleyerek; öncelikle tüm öğrencilere başarı ve güzellikler dileklerimi sunmak ve akabinde Dersim’in güzel çocuklarına elde etkileri başarı için tekrardan kendilerine teşekkür etmek istedim.
Bilindiği gibi, Millî Eğitim Bakanlığı tarafından liselere geçiş kapsamında düzenlenen “Liselere Geçiş Sınavı” (LGS) Korona virüs önlemleri kapsamında 20 Haziran’da yapılmış ve 8. Sınıfı başarmış 1 milyon 800 bin öğrenciden 1 milyon 600 bin öğrenci; 2019 yılında ise 8. Sınıfı başarıyla tamamlayan 1 milyon 210 bin 112 öğrenciden 1 milyon 74 bin 13’ü bu sınava girmek için başvuruda bulunmuştu. Geçen yıl yapılan sınavın analiz sonuçlarına göre cinsiyet, ailelerin eğitim ve gelir düzeyleri dahil bölge bazında ve illere göre öğrencilerin başarısı arasındaki korelasyon bu yıl için yapılan analiz sonuçlarıyla karşılaştırıldığında pek de değişmişe benzememekle birlikte; değişiklik olarak alınırsa Dersim’in güzel çocuklarının bu yıl birinciliği kaptırmaları olduğu söylenebilir.
2020 LGS sonuçlarına göre “LGS' de toplam net sayısı baz alınarak yapılan değerlendirmeye göre en başarılı 3 il Muğla, Tunceli ve Giresun” olurken, en başarısız 3 il ise Siirt, Hakkâri ve Şırnak illeri olmuştur.
2020 LGS sınavı yapılan çokça analiz sonuçlarına göre değerlendirilebilir. Ancak dikkat çeken birkaç analiz sonucu üzerinde durmak gerekir. Sözgelimi cinsiyete göre yapılan analiz sonucuna göre; “kız öğrencilerin daha başarılı olduğu sınavda Doğu ve Güneydoğu’daki illerden sadece Tunceli ilk sıralarda yer alırken bu bölgedeki illerin neredeyse tamamı en alt sıralarda yer alıyor” olmasıdır. Bu sonuç oldukça manidardır. Dikkatle üzerinde durulması, ayrıca eğitimde fırsat ve imkân eşitsizliği göstergesi olarak da değerlendirilmesi gerekir. Yine anne baba eğitim ve gelir düzeyi ile öğrencilerin bu sınavda gösterdikleri başarı arasındaki ilişkinin (korelasyon) pozitif yönlü olması benzer şekilde eğitimin kendi içinde sistem kaynaklı problemlerindendir. Yöre, bölge, cinsiyet, gelir düzeyi, bulunduğu il ve daha çokça değişkenlerin öğrenci başarıları üzerine etkilerinin göstergeleri olarak elde edilen sonuçların çarpıklığı bir şekilde ülke geneli ile ilgili gelecek nesiller yönünden ise dün olduğu gibi bugünün çözümlerinin yarının önemli sorunlarına dönüşeceği, maliyetinin çok yüksek olacağına işarettir. Bu nedenle geleceğe emin ve özgüven eksenli adımlar atabilen bir nesil için nicel çözümler yerine nitel çözümler bulmak ve hayata geçirilmek gerekir. Sadakat gösteren ya da kulluk düzeyde bağlılığı içselleştiren ve eleştirmeyen, olup bitenleri sorgulamayan, okumayan ve okuduklarını irdelemeyen ve kafasını kuma sokmuş beni kimse görmüyor ördek misali bireylerden; sorgulayan, eleştiren, hak ve hukukunu sonuna kadar savunan, okuyan, araştıran ve olayları diyalektik bakış açısıyla değerlendiren bir nesil için nitelikli ve evrensel norm ve değerlere denk düşen bir eğitim. Egemen sınıfların, tarikatların kendilerine kul-köle yetiştiren nesil yerine, haksızlıklara boyun eğmeyen ülke sorunlarına duyarlı, üreten ve keşfeden bir nesil. Söz, karar ve yetki kullanımında aktif rol alabilme yeterliğine sahip bir nesil için eğitim….diyerek; 16 Temmuz’da açıklanan ortaokul sonu lise giriş sınavı yani LGS sonuçlarına göre tercihlere 20-21 Temmuz’da başlanmıştır. Dikkat edilmesi gereken yapılacak tercihlerde lise seçiminde geleceğin iş ve meslekleri baz alınarak seçilmesine dikkat edilmelidir. Bilgi toplumu, yapay zekâ, robotik üretim, iklim ve uzay bilimleri, 5.0 sanayi devrimi vb. tümü yapılacak tercihlerde göz önünde bulundurulmalıdır.
Bu meyanda tüm öğrencilimize başarı ve güzellikler dileklerimi sunarken, Dersim’in güzel çocuklarına tekrardan teşekkürler. Yolunuz ve bahtınız açık olsun…
Gurur kaynağımız çocuklarımız. İyi ki varsınız. Gelecek sizler, sizler geleceksiniz…
Her şey yaşanabilir çağdaş, laik, demokratik bir hukuk ülkesi Türkiye için…
Dr. Sabit MENTEŞE
