Fakat kerametini ve sırrını ak-paklığından alan Munzur Baba direnerek her türlü pisliği bertaraf etti. Üst gözesinde bunu başaramadılar. Şimdi alt gözü, gözesi olan Halvori’de bu katliamı yapmaya çalışıyorlar. Halvori Gözeleri Dersimlilerin ve Alevi yurttaşların kutsal mekânlarından ve inanç merkezlerimizden biridir.
2872 sayılı Millî Parklar Kanunu ile Millî Parklar Yönetmeliğine göre Halvori Gözeleri Millî Parkı ‘Mutlak Koruma Zonun”da yer alıyor. Birkaç ay önce de hassas bölgeler koruma statüsüne alındı. 2020 yılında Doğa koruma ve Millî Parklar Genel Müdürlüğü tarafından Bungalow Ev Tipi Otel işletmeciliği için proje izni verildi. Yani koruması gereken kurum kırımına izin verdi. Dersimli duyarlı kişi ve kurumlar tepki verince geri adım atıldı. Ama üç yıllık sessizlik ve uyutmadan sonra şu anda proje harıl, harıl uygulanıyor. Hem de Bungalow ev de değil, kolon, kirişli betonarme yapılarla ve kepçe dozerlerle. Milli Park içerisinde yer alan köylülerin asfalt bir köprü başvurusunda bulunduğunda ise, Bakanlık; “Milli Parka Çivi bile çakılamaz” cevabı veriyor.
DERSİMLLİLERİN HAFIZASINDAKİ HALVORİ
1. 1937/38 Soykırımında Seyrıza ve altı aşiret önderinin TCD den gelecek katliama kuzu kuzu teslim olmayarak direnme kararı alırken kutsal suyunu içerek üzerine yemin ettikleri “Kavl-u karar” mekândır. Sınırları içinde üç adet kutsal mekân vardır.
2. 1937/38 soykırımında kadın, yaşlı, çocuk ayırmadan 484 canımızın süngülenerek Munzur’a atıldığı ve Munzur’un bu nedenle bir süre kan olarak aktığı Halvori kayalığının altıdır.
3. Asker tecavüzcülerinden kendini kurtarmak isteyen kadın ve kızlarımızın kendilerini uçurumundan attıkları yerdir.
4. Yapılacak bu kârhane projesiyle Dersim halkının tarihsel hafızası silinmek, inancı körlenmek ve doğası tahrip edilerek kültürel mirası yok edilmek istenmektedir.
5. Halvori Gözelerine yapılması planlanan tesis için ÇED raporu alınmamıştır. Bölgede Biyolojik Atıksu Arıtma Tesisi bulunmadığından insan kaynaklı atıklar Munzur’a atılacaktır. Bu durum 2872 sayılı Çevre kanununa aykırıdır.
6. Halvori Gözelerinde kârhane inşa edilmesi hukuka, akla ve vicdana aykırı olup doğaya da tecavüzdür.
7. Bölge, Avrupa’nın Yaban Hayatı ve Yaşama Ortamlarını Koruma Sözleşmesinin EK-II Listesine göre koruma altında bulunan Yaban Keçilerinin habitat alanıdır. Bu alanlarda insan etkileşimi kesinlikle yasaktır.
8. Bölge Birleşmiş Milletler Somut Olmayan Kültürel Mirasın Korunması Sözleşmesi hükümlerine göre koruma altındadır. Avrupa Peyzaj Sözleşmesine göre de bölgenin doğal peyzajının korunması esastır.
Bilindiği üzere 1871 yılında ilan edilen ABD deki Yellowstone Dünyanın ilk milli parkıdır. 1971 yılında Milli park olarak ilan edilen Munzur Milli Parkı da Türkiye’nin ikinci milli parkıdır. Türkiye’nin en zengin biyolojik çeşitlilik alanlarından birini oluşturmaktadır. Dersim Mazgirt kökenli hemşerimiz Ali Tiyar Gök bey, yıllara ve büyük emeğe dayalı, şu anda Türkçe ve İngilizce olarak basım aşamasında olan “DERSİM’İN YABAN BİTKİLERİ VE BÜYÜLÜ DÜNYASI” kitabı ile çok değerli bir çalışma yapmıştır. Bir kısmı endemik olan 1864 bitki türü bulundu. Ulaşamadıklarımızla birlikte bu sayının üç binin üzerinde olacağını tahmin ediyoruz. Bulunan bitki sayısı İngiltere, Danimarka ve Hollanda gibi üç önemli Avrupa ülkesi bitki sayısı toplamının iki katından daha fazla. Fiziki olarak Munzur Milli Parkından beş kat daha büyük olan ABD’nin Yellowstone parkındaki bitki sayısı bizim bitki sayısının yarısı kadar değil. Benim de tarih, kültür ve coğrafya bölümleriyle katkıda bulunduğum bu çalışma bir Ocaktan önce yayımlanacak.
Munzur, Halvorisi vd leriyle bizim kutsalımızdır. İki gözümüzü kör edebilirsiniz fakat iki gözemizi (Munzur ve Halvori Gözelerimizi) köreltemezsiniz.
Beyler; “yapmayın, ayıptır, zulümdür, günahtır” desem de durmayacağınızı, yapacağınızı biliyorum.
Ama biz bu işi yalnız size rica, minnet ve yalvarmayla bırakmayacağız. Dün o kayalıklardan süngüleyerek Halvori uçurumundan attıklarınızın çocukları ve torunları olarak zorunlu kalırsak aynı yerde tarihi tekerrüre hazır ve nazır olacağız. Bilgilerinize…
MEHMET YÜREK
Dersim Çobanı
