‘Adam gibi Adamsan’ Adam olamazsın gibi çokça sözleri her gün işitir olduk.
Bölgeler adamlık ölçüleri üzerine kitaplar yazmışlardır.
Nedir Adamlık ölçüleri?
İnsanın adamlığa erişmesinde önemli bir aşamada “ölçü bilmek” ölçüsü kaçmış insanların bulunduğu ve onların seslerinin yüksek çıktığı toplumlarda “ölçüyü” tekrar tutturmak zor oluyor, zaman alıyor.
Konfüçyüs “kendini bilmek” ve kendini ölçmek için bir ölçü buluyor.
“Saygıya değer birini görürsen onun gibi olmayı düşün. Eğer saygıya değmez birini görürsen kendi içini gözden geçir.” Ölçüyü bulabilmek için başkalarına bakabilmek, kendine bakabilmek ve aynaya bakabilmek gerekiyor.
Dostlarının kimler olduğu da İnsanın kendisini ölçebilmesi için önemlidir. Konfüçyüs dostları için şöyle diyor: “Farklı olan üç çeşit dost vardır: Dürüst insanlarla dostluk , Dengeli insanlarla dostluk ve tecrübeli insanlarla dostluk faydalıdır. Yüze gülücüklerle dostluk, içten pazarlıklarla dostluk ve gevezelerle dostluk zararlıdır.”
Konuşmasını bilmek de “adamlığın” en önemli göstergelerinden biridir. İnanın konuşmasından nasıl biri olduğunu anlamak bazen mümkündür. Bazen de değildir. Konfüçyüs konuşma hakkında şunları söylüyor: “Kimin aklı varsa mutlaka iyi konuşur, ama kim iyi konuşursa mutlaka akıllı değildir. Seçkin kişinin mutlaka cesareti vardır, ama her cesur olan mutlaka seçkin kişi değildir.”
******
Ne zaman insanlarla konuşsam Sabahattin Ali’nin yazısı aklıma geliyor.
Namuslu olmak ne zor şeymiş meğer. Bir gün Almanların pabucunu yalayan, ertesi gün İngilizlere takla atan, daha ertesi günde kavuk sallayan soysuzlar gibi olmak istemedik.
Kanunlu, kanunsuz baskıları altında ezile ezile pestile döndük. Bugünün itibarlı kişileri gibi kese doldurmadık. Makam peşinde koşmadık. İç ve dış bankalara para yatırmadık. Han, apartman sahibi olmak sağdan soldan vurmak ve halkı kasıp kavurmak emellerine kapılmadık. Halkın derdine derman olacak yolları araştırmak istedik. Bu ne affedilmez suçmuş meğer.
Gün gelecek yoksulluk ve açlık gibi kelimelerin anlamı kalmayacak. Hapishane eşitsizlik çocukların dünyanın da anlamını yitirecektir.
Av. Kemal AKBAYIR
