Dersim Milletvekili Hüseyin Aygün, köye dönüşler için TBMM’ye kanun teklifi verdi.
90′lı yıllarda terör ve çatışmalı ortam nedeniyle köylerinden zorla göç ettirilen yüz binlerce insan hala köylerine dönebilmiş değil. Yıllardır süren mağduriyet konusunda hükümet adım atmazken Dersim Milletvekili Hüseyin Aygün konuyla ilgili bir kanun teklifi hazırladı.
Hüseyin Aygün, köylerin yakılması, köylülerin sürgün edilmesi, geri dönüşlerin sağlanamaması ve doğudaki yüz binlerce ailenin zararlarının tazmini ile ilgili 5233 Sayılı Yasada değişiklik yapılmasına ilişkin kanun teklifi verdi.
İŞTE AYGÜN’ÜN VERDİĞİ KANUN TEKLİFİ
Köy ve mezraları 2001-2013 yılları arası terör ve çatışmalı ortam nedeni ile halen boş olan mağdurların zararlarının telafisi hakkında 5233 Sayılı Yasada değişiklik yapılmasına ilişkin Kanun Teklifim ve Gerekçesi ile birlikte ekte sunulmuştur.
5233 SAYILI YASADA DEĞİŞİKLİK YAPILMASINA DAİR KANUN TEKLİFİ
1 ) 5233 sayılı kanunun 2.maddesine şu cümleler eklenmiştir “ Bu kanun ülkenin geneli de gözetilmek üzere 2001-2013 yılları arasında, ülkemiz yurttaşlarının sorunlarının demokratik yollardan çözülememesi sonucu vuku bulan terör, çatışma ortamı ve can güvenliği ile boş olan, can güvenliği nedeniyle kalıcı yerleşimin sağlanmadığı, muhtarlığı ya da seçmen kaydı ya da nüfus kaydı olmayan, 30-40 yıllık çatışmalı ortam nedeniyle alt yapısı yerle yeksan olan Tunceli, Hakkari, Şırnak, Siirt, Mardin, Van, Bingöl, Diyarbakır, Mardin, Şanlıurfa, Bitlis, Muş, Batman, Ağrı illerindeki boş olan köy ve mezraların mağdur yurttaşlarının malvarlığına can güvenliği nedeniyle ulaşamama nedeniyle vuku bulan maddi zararlarının tazminini kapsar .”
2 ) 5233 sayılı yasanın 2.maddesine şu cümleler eklenmiştir “ 5233 sayılı yasaya göre 1994-2001 yılları arası zararları tazmin edilip, 2001 yılı sonrası köyünün/mezrasının boş olması nedeniyle zararı 5233 sayılı yasaya göre tazmin edilmeyen yurttaşlarda bu yasa kapsamında zararlarının telafisini isteyebilirler.”
3 ) 5233 sayılı yasanın 2.maddesine şu cümleler eklenmiştir “ 5233 Sayılı yasa uygulaması ile müracaatları köyleri dolu olduğu gerekçesiyle reddedilen köy ve mezralarda daha önce valiliklerce vatandaşların zararının tazmini yoluna gidilmişse o köy ve mezralarda boş olarak kabul edilir ve boşalmadığı gerekçesiyle reddedilen her başvurucunun dosyası yeni başvuru üzerine tekrardan ele alınarak sonuçlandırılır. “
4 ) 5233 sayılı Kanuna geçici 3. Madde olarak şu cümleler eklenmiştir “ Kanun Değişikliğinin Resmi Gazetede ilanından itibaren 1 yıl içerisinde köyleri ve mezraları boş olan yurttaşlar, köy ve mezralarının bağlı olduğu valiliklere veya kaymakamlıklara verecekleri dilekçe ile başvurularını yapabilirler.”
5 ) 5233 sayılı yasanın 6.maddesine şu cümleler eklenmiştir “ Müracaatı 1 sene içerisinde sonuçlandırılmayan müracaatçının idari yargıda genel hükümlere göre manevi tazminat açma hakkı saklıdır.”
6 ) 5233 sayılı yasanın 6.maddesine şu cümleler eklenmiştir “ Her ilçe için valilik bünyesinde ayrı komisyon oluşturulur. Ve her komisyonda en az 5 görevli çalışır. Her 200 başvuru için bir komisyon kurulur. Komisyonun amacına uygun şekilde çalışması için gerekli olan tüm maddi imkânlar İçişleri Bakanlığı tarafından ivedilikle sağlanır. “
7 ) 5233 sayılı yasanın 8. Maddesine şu cümleler eklenmiştir “ Zarar tespit Komisyonları; başvurucunun talebi üzerine keşif icra etmekle yükümlüdür. Keşfi yapılan her dosya zaman kaybetmeksizin ilgili komisyonlara en geç 1 hafta içerisinde teslim edilir.”
8 ) 5233 sayılı yasanın 8. Maddesine şu cümleler eklenmiştir “ Zarar tazmini için tapusu olmayan köy ve mezralarda beyannamelere göre, beyanname olmayan köy ve mezralarda ise son 20 yıllık zilyetlik durumuna göre arazi zilyedinin zararının tazmin yoluna gidilir. “
9 ) 5233 sayılı yasanın 8. Maddesine şu cümleler eklenmiştir “ Zarar Tespit Komisyonları her başvurucuya tazminatı; il ziraat odası, il mimar ve mühendisler odası ile il tarım müdürlükleri ve il çevre ve şehircilik müdürlüklerinin üyelerinden oluşan 4 kişilik heyetin belirlediği birim fiyatlar üzerinden hesaplayarak verir. “
10 ) 5233 sayılı yasanın 2. Maddesinin d, e ve f fıkraları yürürlükten kaldırılmıştır.
11) Yürürlük Maddesidir.
12) Yürütme Maddesidir.
MADDE GEREKÇELERİ
Ülkemizdeki yurttaşların sorunlarının demokratik yollardan çözülememesi nedeniyle son 30-40 yıldır süregelen terör ve çatışmalı ortam neticesinde özellikle birinci madde de belirtilen illerimizde yüzlerce köy ve binlerce mezra 1990’lı yıllarda boşalmış veya boşaltılmıştır. 2004 yılında yürürlüğe giren 5233 sayılı yasanın uygulamasından ne yazık ki istenilen amaç elde edilememiştir. Bu nedenle toplumsal barış zemininin kalıcılaşması ve güçlenmesi için köy ve mezraları halen terör ve çatışmalı ortam nedeniyle boş olan, arazilerinde mayın bulunan, 2001-2013 yılları arasında can güvenliği tesis edilemediğinden köy ve mezralarına yerleşemeyen, köylerinin alt yapısı çatışmalı süreçte (yol-su- elektrik-okul- sağlık ocağı) yerle yeksan olmuş, çatışmalı ortam nedeniyle göç ettikleri yerlerde bin bir maddi ve manevi eziyet çekmiş ve halen çekmekte olan yurttaşlarımızın son 12 yıldır mülkiyetlerine ulaşamamalarından kaynaklı zararlarının telafisi ve alt yapısı tekrardan inşaa edilecek köylerine tekrardan yerleşmeleri için iş bu kanun teklifini yapmak gerekmiştir.
2001 yılı sonrası mülkiyete ulaşamama nedeniyle vuku bulan zararların telafisi amaçlanmıştır.
Hakkaniyete aykırı Mahkeme kararlarıyla başvuruları reddedilen mağdurların zararının telafisi amaçlanmıştır.
5233 sayılı yasaya başvuru süresinin uzatılması amaçlanmıştır.
Başvuruların keyfi olarak yıllarca bekletilmesinin önüne geçilmek istenmiştir.
Kanunun amacına uygun şekilde sonuç vermesi, başvuruların uzun süre bekletilmesinin önüne geçilmesi ve komisyonların maddi sorunlarının karşılanması amaçlanmıştır.
Başvurucuların taleplerinin göz ardı edilmemesi gerektiği ve keşfi yapılan dosyaların yıllarca sürüncemede kalmaması amaçlanmıştır.
Kadastro Tespiti yapılmamış boş köylerde taşınmaz zilyetliğine ilişkin hükümlerin uygulanması ve böylece başvurucuların malvarlıklarının sağlıklı tespiti amaçlanmıştır.
Zarar Tespit Komisyonlarının başvurucuları mağdur edici birim fiyatlar önermemesi ve zarar tespit komisyonlarınca hakkaniyete uygun zarar tazmini yoluna gidilmesi amaçlanmıştır.
5233 sayılı yasadan yararlanma koşullarının değiştirilmesi amaçlanmıştır.
GENEL GEREKÇE
Ülkemizdeki yurttaşların sorunlarının demokratik yollardan çözülememesi nedeniyle son 30-40 yıldır süregelen terör ve çatışmalı ortam neticesinde kanunun birinci maddesinde belirtilen illerimizde yüzlerce köy ve binlerce mezra 1990’lı yıllarda boşalmış veya boşaltılmıştır. 2004 yılında yürürlüğe giren 5233 sayılı yasanın uygulamasından ne yazık ki istenilen amaç elde edilememiştir. Bu nedenle toplumsal barış zemininin kalıcılaşması ve güçlenmesi için köy ve mezraları halen terör ve çatışmalı ortam nedeniyle boş olan, arazilerinde mayın bulunan, 2001-2013 yılları arasında can güvenliği tesis edilemediğinden köy ve mezralarına yerleşemeyen, köylerinin alt yapısı çatışmalı süreçte (yol-su-elektrik-okul-sağlık ocağı) yerle yeksan olmuş, çatışmalı ortam nedeniyle göç ettikleri yerlerde bin bir maddi ve manevi eziyet çekmiş ve halen çekmekte olan yurttaşlarımızın son 12 yıldır mülkiyetlerine ulaşamamalarından kaynaklı zararlarının telafisi ve alt yapısı tekrardan inşa edilecek köylerine tekrardan yerleşmeleri için iş bu kanun teklifini yapmak gerekmiştir.
