İsmail Taylan Kaya’nın Dersim Yayınları‘ndan çıkan ilk kitabı Vagon raflardaki yerini aldı.1938’de, hayata bir hayvan vagonunda başlayanların hikâyesidir. Katliamdan kurtulmuş kılıç artığı bir aile kendini küçük bir Ege kasabasında bulur. Vagonla hayata tutunmaya çalışanlardan birinin elinden, 1915 tehcirinden sağ kurtulmayı başarabilmiş ve kendini sürgün hayatlara adamış bir adam tutuyor. Dersim’de, Erzincan’da, Vardenis’te, Posof’ta başlayan hikâyeler, Lyon’da birleşip düğümleniyor. Sürgün yolculuğunda okuyucu, Mirakyanları, Taşnak’ı, Harput’taki yetimhaneleri ve unutulmaya yüz tutmuş Suriye çöllerini hatırlıyor yeniden…
Farklı halkların, aynı acıları birbirleriyle bütünleşip, sağalmaya çalışılırken, cumhuriyet tarihine de tanıklık ediliyor. Yetmişlerin siyasi atmosferi, Mamak cezaevi, işkenceler, sorgular, 1980 darbesi ve siyasi sürgünlerin gölgeleri hikâyenin üzerine düşüyor.
Olayların ortasında kalmış bir aşk, karanlığa ışık olup, hayat pahasına saklanan sırları gün yüzüne çıkarırken, saklı gerçeklerle yüzleşmenin sancısı yürekleri burkuyor. Bir ailenin geçmişi vasıtasıyla tarihe not düşülürken, resmi tarihin altından fışkıran gerçekler, dünyamızın hiç de masum olmadığını hatırlatıyor. Sürgünlerin çocuklarının hikâyeleri değişik yerlerde ve zamanlarda birbirleriyle kâh kesişerek, kâh ayrılarak ortak bir geleceğe eviriliyor. Bu hikâye hiç bitmiyor ve biteceğe de benzemiyor, tıpkı bir makaraya dolanmışçasına uzayıp giden hayatlar gibi…
KİTAP İÇİN NE DEDİLER?
İsmail Taylan Kaya’nın Dersim Yayınları’ndan çıkan kitabı Vagon için araştırmacı Kazım Gündoğan, ve yazar Haydar Karataş ta fikirleriyle katkı sunmuş. Gündoğan ve Karataş’ın Vagon hakkındaki düşünceleri şöyle:
“Ne çok dinlemiştim vagon öykülerini, ne çok dert olmuştu içime “bizi kara vagonlara doldurdular…” deyişlerini…
Yaklaşık on yıllık Dersim araştırmaları sürecinde dinleyip kayıt altına aldıklarımızı derin bir nehrin ağır ağır akan dinginliğinde anlatıyor Taylan. Dingin bir nehri, öfkeli bir nehre dönüştüren derelerin hırçınlığını ancak onu ruhunda taşıyan biri anlatabilirdi.
Adeta bir toplumsal travmaya dönüşmüş 1937–38 soykırımı üzerine ne yazık ki resmi ideolojinin etkisindeki akademisyenler, edebiyatçılar, sanatçılar henüz ruhlarını temizleyecekleri bir eser üretmediler. Ne yazık ki bu görev hala bedenleri, ruhları, coğrafyası parçalanmış bizlerin omuzlarındadır.
Taylan “Vagon” la bu görevi layıkıyla omuzlamaya çalışıyor. Okunduğunda sizi derinden sarsacak hakikatlerle karşılaşacaksınız. Karşılaşmaya, yüzleşmeye hazırsanız “Vagon” u mutlaka okuyun derim. Sadece bir kitap okumayacaksınız, adeta bir film izlemiş olacaksınız…
Seni de “Vagon ”unu da çok sevdim Taylan; iyi ki varsın, iyi ki yazıyorsun, yolun açık olsun…
Bir yanı tarihin derinliklerinde, bir yanı dündedir bu yazı dilinin. Dağ gezer, tepe dolanır, su ortasında susuz, insan içinde yalnız kalır. Bazen yorulur, başın kaldırır bakar hapistedir. Duvar dahi ağlamaktadır bu geçmiş hayat hikâyesine. Taylan Kaya elinizdeki kitapta sadece Dersim’i anlatmaz, yasaklı Alevi dünyasını da anlatmaz geçmişten gelen bir ırmağı takip eder. İçten ve derinden akıyor bu ırmak.
Dersim Yayınları’ndan çıkan kitabı Kitapçınızdan Emek Kitap Dağıtım ve Alfa Kitap Dağıtım’ a sipariş ettirerek edinebilirsiniz. Ayrıca www.kitapyurdu.com adresinden ulaşabilirsiniz.
