Merkez, Pülümür, Nazımiye, Ovacık ve Mazgirt belediyelerinin oluşturduğu Dersim Katı Atık Birliği (DER-KAB) tarafından kamuoyunda "çöp tesisi" olarak bilinen katı atık bertaraf tesisine ilişkin açıklama yapıldı. Geçtiğimiz günlerde TMMOB Mimarlar Odası Ankara Şubesi’nin başvurusuyla hazırlanan bilirkişi raporuna da değinilen açıklamanın tamamı şöyle; Katı atık bertaraf tesisi projesi ile ilgili son günlerde yerel ve ulusal basında haberler çıkmıştır. Basında çıkan haberler sonrası, dava süreci sonlanmış ve katı atık bertaraf tesisi projesi iptal edilmiş gibi bir algı oluşmuştur. Birçok kişi basında çıkan haberlerden sonra belediyemizi ziyaret ederek, arayarak, kentimizin geleceğinde önemli bir yeri olan bu projenin iptali ile ilgili yaşadıkları endişeleri dile getirmişlerdir. Kamuoyunun doğru bilgilendirilmesi ve konunun açıklığa kavuşturulması için tarafımızca açıklama yapma gereği duyulmuştur.
Öncelikle tesisin yakınında bulunan yerleşim alanlarındaki köylülerin ve davanın tarafı olan TMMOB Mimarlar Odası Ankara Şubesi’nin, bu tesisin yapımı nedeniyle, çevresel veya diğer etkileri konusundaki endişe ve hassasiyetlerini anladığımızı, belediye olarak yaptığımız çalışmalarda gerek halkımızın gerekse de başta TMMOB olmak üzere tüm kent bileşenlerinin fikir ve önerilerini dikkate aldığımızı ve önemsediğimizi yeniden ifade etmek istiyoruz. Bu husus ile birlikte belediyemizin konuyu değerlendirirken; tüm kent halkı ve doğasının ihtiyaç ve haklarının korunmasını gözeterek bütünsel yaklaşım ilkesi ve kent sorumluluk bilinciyle konuyu tüm boyutları ile ele aldığını, bilimsel kriterler, ulusal ve uluslararası mevzuat doğrultusunda hareket ettiğini de özellikle vurgulama ihtiyacı duymaktayız. Bilindiği üzere tüm dünyada ve ülkemizde katı atık bertaraf tesislerinin amacı, kentin en önemli çevre sorunlarından biri olan çöp sorununu bilimsel kriterler ve yasal mevzuat çerçevesinde çözüme kavuşturmaktır. Belediyemiz tarafından da yaklaşık 12 yıldır bu proje üzerinde çalışılmış, finansman sorunu hibe fonları ile çözülmüş ve mevcut durumda inşaat ihalesi aşamasına getirilmiştir. Süreç devam etmekte olup, tesisin birkaç yılda hizmete alınmasını beklemekteyiz. Projenin başlangıcından şimdiye kadar projenin tüm aşamaları şeffaf, katılımcı ve mevzuata uygun şekilde işletilmiştir. Yer seçiminin uygunluğu ilimizdeki kamu ve kuruluşlarının imzasının olduğu İl Mahalli Çevre Kurulu, Belediyemiz, DER-KAB, birliğe üye ilçe belediyeleri ve Çevre ve Şehircilik Bakanlığı tarafından onaylanmıştır. Avrupa Birliği Delegasyonu bizzat sahayı ziyaret ederek seçilen yeri ve projesini uygun bulmuştur. Bu süreçlerle birlikte bahse konu proje ile ilgili, sürecin başından itibaren konu ile ilgili çevrelerle değişik platformlarda bir araya gelinmiş, tesisin amacı ve olası çevresel ve diğer etkileri konusunda görüş alışverişi içinde olunmuştur. Bölgede yaşayan halkımızın talepleri doğrultusunda, tesise yakın köylü ve belediye temsilcilerinden oluşan bir inceleme komisyonu ve bu komisyonun yanı sıra daha önce katı atık alanında çalışmış, bu projelerin çevresel ve sosyolojik etkilerini değerlendirebilecek uzmanlardan oluşan ayrı bir komisyon daha oluşturulmuştur. Yine DER-KAB (Dersim Katı Atık Birliği) tarafından; Çevre Mühendisleri Odası (ÇMO), Türk Mühendis ve Mimar Odaları Birliğine (TMMOB) resmi olarak başvuru yapılarak konuyla ilgili görüş raporu hazırlanması talep edilmiştir. ÇMO raporunu göndermiş olup, diğer bağımsız kurum ve kuruluşların yer seçimi ve katı atık tesisi projesi ile ilgili raporlarını yakın zaman içinde belediyemize sunmalarını beklemekteyiz. TMMOB Çevre Mühendisleri Odası raporunda özetle; yer seçiminin ilgili kriterlere uygun olarak belirlendiğini, projenin üstün kamu ve ekolojik faydalarından ötürü uygulanmasından yana olduklarını açıklamıştır. 17.12.2021 tarihinde dava heyeti bilirkişi tarafından mahkemeye sunulan ve kamuoyunda genişçe yer alan bilirkişi heyet raporunda yer alan bilgiler, tüm proje safhası boyunca, ilgili bilim ve kamu kurumları tarafından sunulan ve tespit ettiğimiz yasal, bilimsel, ekolojik gerçeklerle örtüşmemektedir. Bu nedenle raporda belirtilen ağaç sayısı, koku problemi, yeraltı ve yerüstü su kaynaklarına vereceği zarar vs. konularında bilirkişinin tespit, görüş ve kanaatlerine katılmamız mümkün olmadığı için aksini ispatlayan bilimsel veriler yasal dayanakları ile birlikte ‘İtiraz Raporu’ şeklinde mahkemeye sunulmuştur. Söz konusu projenin ekolojik korunum, sağlıklı ve sürdürülebilir bir çevre açısından, halkın ve doğanın bu projenin gerçekleştirilmesine olan ihtiyacından ve mevcut durumda vahşi depolama alanlarından kaynaklı olumsuzlukların tümünün önlenebilmesi için bu projenin hayata geçmesi elzemdir.
Avrupa Birliği tarafından finanse edilen ve bu aşamaya kadar getirilen böylesi önemli bir projenin finansman desteği olmadan ilimiz merkez ve 7 İlçe belediyesinin 16,5 milyon Euro yaklaşık maliyeti olan bu projeyi kendi öz kaynakları ile hayata geçirmesinin mümkün olmadığını, bu aşamada yer değişikliği yapılmasının projenin iptali anlamı taşıdığını, projenin iptali durumunda ise yeniden altyapı alanında hibe programları açılıp açılmayacağının belli olmadığı, bu yönlü hibe programı açılsa dahi en az 10 yıl boyunca hibe programlarına başvuru yapılamayacağını tüm kamuoyu tarafından bilinmesini isteriz. Kurum ve kuruluşlarca da birçok kez yer seçimi hususu başta olmak üzere onaylanan, kabul gören, zorunlu ve ivedi bir ihtiyaç olarak değerlendirilen bu projenin kentimize katacağı faydalar göz önünde tutulduğunda, belediyemiz bu projenin gerçekleşmesi için hukuki süreçlerde sonuna kadar haklarını koruyacağını beyan ederken, ülkemiz ve ilimizde bulunan tüm; Kamu Kurum Kuruluşlarını, Meslek Odalarını, Çevre Derneklerini, Siyasi Partileri ve en önemlisi yurttaşlarımızı doğru bilgiler ışığında bu projeye sahip çıkmaya davet ediyoruz. Kamuoyuna saygıyla duyurulur.
Kenan Korkmaz
