Dersim Barosu ve Dersim TMMOB tarafından imzalanan protokolle ortak bir çalışma komisyonu kuruldu. Dersim Barosu'nda kurum temsilcilerinin de katıldığı basın açıklamasıyla kurulan komisyonun önümüzdeki günlerde hayata geçireceği çalışmalar hakkında bilgi verildi. Av. Selma Ulun tarafından okunan basın açıklamasında şu ifadelere yer verildi;
TEKNİK VE HUKUKİ ÇALIŞMALAR
"Bu belirsizlik içinde kendimizi gözden geçirerek bilimin ışığında, bilimsel verilere ve deprem geçeğine göre toplumumuzu ve yapıları yeniden ele alıp yapılandırmalıyız. Bu bilinçle bilimle yaşam arasındaki analizi en doğru şekilde yapma kaygısıyla ilimizi depremsellik açısından daha güvenli bir seviyeye getirmek amacıyla sistematik şekilde ve organize çalışmaların yürütülmesi için kısa, orta ve uzun vadede alınacak önlemlerin, teknik, bilimsel ve hukuki yönden ele alınarak deprem mevzuatının iyileştirilmesi,kamuoyunun bilinçlendirilmesi, gerektiğinde yerel yönetimlerin, resmi kurumların ve sivil toplum örgütlerinin sürece dahil edilmesi ile TMMOB ve Tunceli Barosu olarak ortak çalışma kararı alarak komisyon oluşturduk. Bu komisyon aynı zamanda topluma yapılar hakkında doğru bilgi aktarmayı amaçlamaktadır."
HASARI EN AZA İNDİRMEK
"Hiç kuşkusuz bu depremler gerek büyüklüğü gerekse etkilediği alan bakımından ülkemiz tarihinin en yıkıcı depremlerindendir Deprem ülkemizin bir gerçeği. Anadolu toprakları milyonlarca yıldır depremlerle sarsılmış olup gelecekte de sarsılacaktır. Günümüzün gelişen teknolojisi ve uydu verileri ile atmosfer kaynaklı afetleri büyük doğrulukla önceden bilmek artık mümkün hale gelmiştir. Ancak depremleri önceden bilecek bir teknoloji henüz mevcut değildir. Bu nedenle tüm Dünyada kabul edilen yaklaşım, deprem olacağı tahmin edilen yerlerde depremin vereceği hasarı en aza indirmek için gerekli çalışmaların yapılmasıdır."
BİNA HASAR TESPİTİ: Deprem sonrasında binaların kullanılabilme durumunu acil ve hızlı olarak ortaya koyabilmek için detaylı analiz ve testler yapılmadan gözlemsel olarak Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığı yetkilileri tarafından yapılır.
MEVCUT BİNA DURUM TESPİT RAPORU: Depremin öncesinde veya depremden sonra yapılabilir. Yapısında gözlemlediği değişikliklere dair ve/veya şüphelerini gidermek isteyen kişiler, Bina Durum Tespiti Raporu hazırlanması için; İlgili belediyesinden binanın onaylı mimari ve betonarme projesini temin ederek YAPI alanında uzman İnşaat Mühendisine başvurur. İnşaat Mühendisi tarafından yapılacak olan gözlemsel incelemede;
• Yapının projesine uygun olarak yapılıp yapılmadığı tespit edilir. (Projesine uygun olmadığı tespit edilirse bkz. Bina Performans Analizi)
• Mevcut çatlakların yeri ve durumu incelenir.
• Beton kabuk bölgesinde oluşan çatlaklar belirlenerek, korozyona uğramış donatının durumu tespit edilir.
• Binada hareket olup olmadığı şüphesi değerlendirilir. İncelemeyi yapan İnşaat Mühendisi taşıyıcı sistem düzensizlikleri, çatlaklar, korozyon, oturma vs. durumlarını inceler, bunun yanı sıra basit hesaplar yaparak ön izlenim ve değerlendirmelerini “ön izlenim” ayrıntısında ortaya koyar.
Bina Durum Tespit Raporu hazırlanarak ileri düzey inceleme gerekip gerekmediğine karar verilir.
BİNA PERFORMANS ANALİZİ: Depremin öncesinde veya depremden sonra yapılabilir. İleri Düzey İnceleme gerekirse; Türkiye Bina Deprem Yönetmeliği (2018)’e göre;
• Taşıyıcı sistemden yeterli sayıda karot numunesi alınır.
• Taşıyıcı sistemde yeterli sayıda donatı tespiti yapılır.
• Detaylı rölöve çalışması yapılır.
• Zemin etüt raporu hazırlanır.
Tüm veriler kullanılarak, TBDY 2018 ilgili bölüm esaslarına uygun olarak analiz yapılır. Deprem esnasında taşıyıcı sistemin görebileceği hasarlar bilgisayar ortamında tahmin edilir ve binanın performansı ortaya konur. Bina Performans Analizi İnşaat Mühendisleri tarafından hazırlanır
GÜÇLENDİRME: Depremin öncesinde veya depremden sonra yapılabilir. Yapı güvenliğinin sağlanması için güçlendirme tercih edilirse;
• Taşıyıcı sistemin tümü dikkate alınarak, taşıyıcı sisteme perde eklemeye, taşıyıcı sistem elemanlarının güçlendirilmesi yöntemlerine karar verilir ve güçlendirme uygulama projesi hazırlanır. İlgili belediyesine güçlendirme ruhsatı başvurunda bulunulur.
• Güçlendirme maliyeti yapının durumuna göre değişiklik gösterebilir.
• Uygulama aşamasında iş sağlığı ve iş güvenliği açısından yapının boşaltılması tercih edilir.
• İnşaat aşamasında şantiye şefi olarak İnşaat Mühendisinin (tercihen tecrübeli) görevlendirilmesi gerekmektedir.
• Uygulamanın yapı denetim firmaları tarafından denetlenmesi zorunludur.
• Güçlendirme Projeleri İnşaat Mühendisleri tarafından hazırlanır. Unutulmamalıdır ki Çatlakların kapatılması ile yapılacak onarımlar güçlendirme değildir.
RİSKLİ BİNA TESPİTİ RİSKLİ BİNA TESPİTİ: Depremin öncesinde veya depremden sonra yapılabilir.
• 6306 Sayılı Kentsel Dönüşüm Kanunu Kapsamında yapılır. Bina sahipleri (kat malikleri) Kentsel Dönüşüm Kanunu kapsamında binalarını yıkıp yenilemeye karar verdikten ve bu doğrultuda hazırlıklarını yaptıktan sonra bu raporun çalışmasını başlatmaları daha uygun olur.
• Binanın riskli olup olmadığı tespiti için Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığı sitesindeki lisanslı kuruluşlara başvurulması gerekir.
• Zemin katta bulunan taşıyıcı sistem üzerinden yeterli sayıda karot numunesi alınarak Beton kalitesi tespit edilir. Taşıyıcı sistemde yeterli sayıda donatı tespiti yapılır. (6306 Sayılı Kanunun Uygulama Yönetmeliğine göre analiz raporu hazırlanır).
• Binanın depreme karşı dayanıklı olup olmadığı bilgisini vermez. Kentsel dönüşüm yasası kapsamında binanın yıkılması gerekip gerekmediğini tespit eder.
• Yapının Riskli Yapı olarak tespit edilmesi halinde yıkım süreci başlar
Afet öncesinde, afet sırasında ve sonrasında ne yapılması ve nasıl davranılması gerektiği konusundaki bilgilerin vatandaşlarımız tarafından güncel tutulması gerekmektedir.
Kurum olarak depremde hayatını kaybedenleri anıyor, hayatta kalan yakınlarına başsağlığı diliyoruz. Tüm ülkemizin ve toplumumuzun başı sağ olsun.
CANER AKTAN
