Mahkemelerinin devamı niteliğinde gördüğümüz Özel Yetkili Mahkemelerin kaldırılmasını bekliyoruz.” Dersim Katliamı’nı incelemeye alan Meclis’e belge yağıyor. Devlet Arşivleri’nin gönderdiği belgelerde Dersimli 2 bin 907 aileden 14 bin 411 kişi, 32 ayrı kente sürgün edildiği bilgisi il il yer alıyor. En çok sürgün Bursa’ya gönderilmiş.
DERSİM olayları sonrası bölgeden Türkiye’nin dört bir yanına sürgün edilenlerin il il listesi ortaya çıktı. Listeye göre, 32 ile 2 bin 907 aileden, 14 bin 411 kişi sürgün edildi. Başbakanlık Devlet Arşivleri Genel Müdürlüğü’nün, Meclis Dersim Alt Komisyonu’na gönderdiği listede il il sürgün edilen aile ve kişi sayısı yer aldı. Kişi sayısı itibariyle en çok sürgün edilen illerin başında Bursa yer aldı. Olayların yaşandığı bölgeden 317 aileden, bin 861 kişi Bursa’ya sürgün edilirken, ikinci sırayı bin 264 kişi ile Konya, üçüncü sırayı ise bin 87 kişi ile Balıkesir aldı. Konya’ya 212 aile, Balıkesir’e ise 240 aile gönderildi. Dördüncü sırada ise 248 aile ile bin 15 kişilik sürgün sayısıyla Manisa yer aldı. Manisa’yı ise Aydın, Bilecik, Çankırı, Denizli ve Eskişehir izledi.
Ben sürgünde doğdum dilekçesi
Öte yandan Dersim sürgünlerinden yazar Celal Yıldız TBMM Dersim Alt Komisyonu’na başvurarak, ailesinin yaşadığı dramı anlattı. Kendisinin sürgünde dünyaya geldiğini belirten Yıldız, annesinin babasından önce sürgüne gönderildiğini ve babasına annesinin adresinin kasıtlı olarak verilmediğini iddia ederek, ailesinin ancak bir yıl sonra kavuşabildiğini öne sürdü. Yıldız dilekçesinde şu ifadelere yer verdi:
Masal değil katliam anıları dinledik
“Normal olarak çocuklar güzel perili masallarla büyürler. Oysa benim gibi sürgünde doğan Dersimli çocuklar, 1938’in kanlı ve korkunç katliam anılarını dinleyerek büyüdü. Bizim ailemiz katliamı yaşadılar, acı çektiler. Ama bizler de bu acıyı yaşayanlar kadar acı çektik.1938 yılının kanlı olayları esnasında benim babam ve abim akrabalarıyla birlikte Dersim dağlarına sığınmış, annem ise üç evladıyla Ağustosun yakıcı sıcağında idrar pisliği kokan hayvan vagonlarıyla Bursa Karacabey Çatalağıl köyüne sürgün edilmiş. Köyümüz, evlerimiz yıkılmış.(...) Dağdaki üç aylık kaçak hayattan sonra teslim olan babamgillere sürgündeki ailelerinin adresleri kasıtlı olarak verilmemiş. Babam ile amcam bir subay tarafından Aydın Çine Mahmutlar köyünde taş ocağı olan bir müteahhide teslim edilmiş, bu müteahhit altı ay köleler gibi zorla çalıştırmış. Parçalanan ailemiz bir yıl sonra kavuşabilmişler.”
NEŞE SARIDOĞAN /ANKARA
STAR
