Birleşmiş Milletler Eğitim, Bilim ve Kültür Örgütü’ne (UNESCO) verilerine göre, dünya üzerindeki 6 bin dilden 2 bin 473’ü yok olma tehlikesiyle karşı karşıya.
Türkiye’de de konuşulan ve kaybolmaya yüz tutan 18 dil arasında Kırmançkî de bulunuyor. Nüfusunun büyük bölümünün Kırmançkî konuştuğu Dersim’de 1993-94 yılında köy boşaltmaları ve ardından asimilasyon politikaları nedeniyle dil, günlük yaşam içinde kullanılmamaya başladığı için yok olma tehlikesiyle karşı karşıya bulunuyor.
“SÜREKLİ ANA DİLİMİZLE KONUŞMALIYIZ YOKSA UNUTULUR”
Ana dil üzerine çalıştığını söyleyen Yusuf Güven, “Şiir yazıyorum, istiyorum 21 Şubat Dünya Anadil Günü kutluyayım ve bugünün önemi için bir şiirimi okumak istiyorum” dedi.
21 Şubat Anadil Günü ama sistem dilimizi yasakladı her yerde konuşamıyoruz diyen Erdal Ekici, “Bizler de dilimizi her yerde konuşmalıyız. Çocuklarımızla konuşmalıyız, çocuklarımız öğrenmeli ki dilimiz kaybolmasın. İnsanın dili kayboldu mu insan dilsiz kalır. Dil önemlidir, kurslar açılmalı kursa gitmeli çocuklar evlerde de pek konuşulmuyor o yüzden öğrenilemiyor. Bizim eksiliğimiz dilimizi evlerde günlük konuşmadığımızdan çocuklarımız dili öğrenemiyor” dedi.
“DİLİMİZİ UNUTURSAK HER ŞEYİMİZİ UNUTURUZ”
Sürekli ana dilimizi konuşmalıyız ki unutulmasın diyen Burhan Toka ise, “Bu dil ana ve baba dilimizdir bunu unutursak her şeyimizi unuturuz, dili unutursak neyimiz kalır. Biz evde anadilimizle konuşuyoruz, çocuklarımız da konuşuyor. Torunlarım ise dışarıdakiler bilmez ama buradakiler biliyor. Onlar da unutmasın” diye konuştu.
“DİLİMİZ HER ŞEYİMİZDİR”
Ana dilin güzel ve değerli olduğunu belirten Aydın Engin, “Anadili herkes konuşmalı çocuklarla beraber konuşmalı. Ama kaybolmak üzere inşallah bundan sonra hepimiz konuşur ve öğretiriz” dedi.
Dilimiz konuşuluyor, ben ana dilimi seviyorum ve konuşuyorum ama halk konuşmuyor diyen Besime Yıldırım, da “Türkçe konuşuluyor, dilimizi unutmamalıyız, dilimiz değerlidir. Dili konuştuğumuzda ne güzel konuşuyorsun diyorlar” dedi.
“21 Şubat Anadil Günü’dür ama anadiller yasak” diyen Bülent Karabulut, şunları kaydetti:
“Bırakmıyorlar konuşalım okullarda dilimiz yok, bir dükkân adı yok, belediye de kimse ana dilimizi konuşmuyor, evde kimse çocuklarıyla konuşmuyor. Dilimiz kaybolup gidecek, insan kendi dilini konuşmadığı zaman dilsiz kalır. İnsan kendini diliyle ifade etmeli. Ben doğduğumda bu dille büyüdüm ama beni götürdüler okula verdiler Türkçe öğrettiler, biz dilimizi unuttuk ondan sonra dilimize sahip çıktık. Bu dil bizim köklerimizdir, tarihimizdir, dilimiz her şeyimizdir. Dersim halkına sesleniyorum Kırmançkî konuşsunlar, çocuklarına öğretsinler. Bizim dil güzeldir dilimizde felsefe, tarih, mizah var. Halkıma söylüyorum kendi ana dilini konuşsunlar çocuklarına öğretsinler, bu dil yaşasın bu dil dünya mirasıdır” diye konuştu.
PİRHA/DERSİM
