GAĞANTLAR

  Tarihçilere göre, GAĞANTLAR, Dersimde, binlerce yıl, kutlanmakta olan inançlı bir bayrammış. GAĞANT kutlamaları Her yıl olduğu gibi bu yılda, sokakları şenlendirdi.
  Her yıl yapılan GAĞANT kutlamaları, beni, yıllar öncesi çocukluğumda, köyde yapılan, kutlamalara, götürür. Annemi görürüm. Annem, akşamdan Heyecanla, tereyağından tepsilerde niyaz yapardı. Kapıyı çalacak çocuklara verilmek üzere bahçeden kuruttuğu dutları, elma kurularını, bademleri, cevizleri, babamın şehirden alıp getirdiği o zamanların ünlüsü leblebiyi kaplara kor, sabahleyin, kapıyı çalacak çocuklara verilmek üzere hazırlardı. Sabahleyin köyü kapı gezerek niyazlarını dağıtır, boş tepsiyle eve dönerdi. Hemen bütün köylüde kutlama günlerinde hemen hepsi niyazlarını dağıtırdı. Çocuklar olarak bizlerin bayramı gibi çok sevinirdik. Tereyağlı niyazların yanında kurutulmuş, kuru yemişleri bol bol yerdik. Kutlamalar bir gün sürmezdi birkaç gün sürerdi. Pişirilen niyazlar, civardaki ziyaret denilen kutsal mekânlar, ziyaret edilerek, HIZIRA dua edilerek dağıtılırdı. Hemen her evde HEDİK (buğday) haşlanır, dağıtılır. Yenirdi.
   GAĞANTLAR, binlerce yıllık ALEVİ inancında, geçen, eskiyen yılın, uğurlanması, yeni yılın, karlı geçecek aylarının can ve mal kaybına yol açmadan, bereketli bir yıl olması dileklerinin karşılandığı, beklendiği kutlamalardır. Yaşanan yılın son ayı, aralık ayının son günleri ile yeni yılın ilk ayı ocak ayının ilk üç gününde kutlanan kutlamalardır.
   Kutlamalarda, üç gün oruç tutulur. HIZIRIN yoluna niyazlar, dağıtılır.
Davul zurnalar eşliğinde sakallı, renkli kıyafetli elinde baston yaşlı biri, yine renkli süslü bir kadın elbisesini giymiş bir erkek, yüzünü karaya boyamış düzgün kıyafetli bir genç, çalan davullar eşliğinde oyunlar oynayarak, evlerin, iş yerlerinin kapılarını çalarak GAĞANTLIK isterler.
  GAĞANTLARDA, geleneksel olarak Tepsilerde çörek benzeri, börek pişirilir. İçine kısa orta, uzun boyda ağaç parçası konulur. Pişirilip yenildiğinde, kısası, kime çıkarsa bol rızık ı, orta boydaki evliliği, uzun boydaki de bereketi simgeler.
  Alevi inancında su yaşamın parçası, rızkın, esenliğin sembolüdür. Yılın ilk günü, yakında kutsal ziyaret mekânında su varsa oradan, yoksa temiz akar bir kaynaktan alınan su, evin hanımı tarafından evin içine, varsa ahıra, dış mekânlara, dualar eşliğinde serpilir.
  GAĞANTLAR inancında buğday, yaşamın en önemli rızık, değeridir. Haşlanan buğday hedik olarak yenip dağıtılır. Eve, ahıra da serpilir. İpe dizilerek duvara asılır.
  Alevilikte GAĞANT, yeni yıla geçiş eşiğidir. Kutlaması, karnavalıdır. Kutlamaların amacı tabiata, rızka, aydınlığa paylaşmaya, dostluğa barışa, hak ve hukuka saygı duymak, tüm insani değerleri koruma altına alıp yaşatmaktır.
    Dersimde GAĞANT bu yılda coşku ile kutlandı. Yaşlı, sakallı ihtiyar kıyafetlinin yanında kadın kıyafeti giyinmiş, bir genç erkeğin, yüzleri karaya boyanmış genç bir erkeğin, beraberinde çalgıların çaldığı coşkulu bir ekibin sokaklarda GAĞANTI kutlamaları, esnafların kapılarını çalıp GAĞANTLIK istemeleri, sevinç coşku, sokakları renklendirmişti.
    Yeni yılda da üç gün kutlanan GAĞANT
    Gağana Sıma bunbarek bo.