Dersim’de Alevi inancında “Hızır Ayı” olarak adlandırılan ve ocak ayının son haftasıyla şubat ayının ortalarına kadar geçen süre içinde değişik tarihlerde her sene 3 gün Hızır orucu tutulur, dilek dilenir, lokma dağıtılır, kurban kesilir.
Bu yıl da Dersim'de Aleviler, Munzur ve Pülümür çaylarının birleştiği yerde bulunan Gola Çetu ve Dersim Cemevine akın etti. Cemevi bahçesinde mum yakıp lokma dağıtan vatandaşlar daha sonra düzenlenen cem’e katıldı.
Emine Aydoğdu, “Her Şubat ayında oruç tutuyoruz, komşularımızı çağırıyoruz oruç açmayı komşularla beraber yapıyoruz. Yemeğimizi yiyoruz sonra ki günde kavut pişiriyoruz. Mum yakıyoruz o gece hızırın evimize girmesini ve gelmesini bekliyoruz sabah olunca Hızır kimin evine misafir olmuşsa o ev kurban kesiyor. Perşembe akşamı evlenmemiş genç kızlar, gün boyu su içmeden yatıp uyuyorlar ve ona rüyasında kim su verirse onunla evleniyorlar. Suyu kimin evinde ya da nerede içtiğine bakarak muradına ereceğine inanıyorlar”dedi.
Daha önceki yıllarda aşiretlere göre Ocak ayı sonlarında başlayan ve Şubat ayı ortalarına kadar farklı farklı tarihlerde tutulan Hızır Orucu ile ilgili konuşan Rıza Kasun, “Hızır orucu, şubat ayında her haftasında bir aşiret bu inancı yerine getirirdi. Bir hafta Demenan aşireti, diğer hafta Yusufhan, Gureşan ve Pilvenk aşiretleri bu geleneği yerine getirirdi. Hızır’da biz 3 gün oruç tutardık. Kavut pişirirdik, fakir fukara bir araya gelir yemek yerdi. Kurban keserdik. Bir köyde ne kadar ev varsa o kadar kurban keserdi. Pirimiz köye gelirdi ve biz cem tutardık. İnsanlar niyazlarını alır ve ibadetlerini yaparlardı”diye konuştu.
Dersim’de Alevilik inancının gelecek kuşaklara aktarılmamasından ötürü bu inancın yok olma tehlikesini bulunduğunu belirten vatandaşlar, Alevilik inancının yok olmaması için toplumun diline ve inancına sahip çıkmasını istiyor.
İbrahim Koç: “Bu ay Hızır ayıdır. Bizim inancımızda bunun bir önemi var. Ama Dersim toplumu, Dersim Kırmançları bu yolu unutmuş, kimse inancına sahip çıkmıyor. Gençlerimiz ve insanlarımız artık buraya gelmiyor. Bizim yolumuz çok doğru bir yoldur ”diye konuştu.
Dersim Cemevi Dedesi Seyit Mehmet Halis ise, “Aleviler, Hızır ayında oruçlarını tutar. Dünyanın dört bir yanındaki Aleviler, cemlerini tutar, kurbanlarını keser ve muratlarını ister. Hasta olanlar Rayber ve Pirler taliplerini ziyaret eder bir sorunlarının olup olmadığını sorar. İyilik ve güzelliği anlatır. İbadetini gerçekleştirir. Aleviler, Muharrem ayında olduğu gibi Hızır ayında da iyilik ve güzellik için dua eder ve kurbanlarını keser” dedi.
Hızır ayında Aleviler 3 gün oruç tutar. Bekarlar da bu ay içerisinde su orucu tutar. Su orucunda bekarlar herhangi bir gün hiç su içmez, genellikle susamak için tuzlu yiyecekler tercih eder. İnanca göre su orucu tutulan gece kişi rüyasında kendisine su veren kişi ile evlenir veya hangi mesleği seçeceğini görür.
Haber-Kamera: Ali Haydar Gözlü