KÖYLÜLERİN ZORLU CEVİZ HASADI BAŞLADI

Tarım ve hayvancılığın temel geçim kaynağı olduğu Dersim’de, son yıllarda devletin destek ve teşvikleri ile ceviz yetiştiriciliği de yaygınlaştı.Ovacık, Pülümür, Çemişgezek, Hozat ve Pertek ilçelerine bağlı dağ köylerinde karga, sincap ve bazı yaban hayvanlarının, beslenirken toprağa bıraktığı tohumlarla kendiliğinden yetişen ya da köylülerce tarlada yetiştirilen cevizler, her yıl ekim ayında dalından koparılıyor.

Evdeki işlerinden arta kalan zamanlarını ceviz toplamaya ayıran köylüler, yaklaşık 10-15 metre yüksekliğe sahip ceviz ağaçlarına tırmanmak için tahta merdivenler ve ipler kullanıyor. Köylüler, ellerindeki uzun sırıklarla dallara vurarak, toprağa ve yaprakların arasına düşen cevizleri kovalara dolduruyor. Gruplar halinde ve yardımlaşarak çalışan köylüler, cevizleri yeşil kabuğundan ayırarak evlerin toprak damlarında kuruması içi seriyor. Güneşin karşısında yaklaşık bir hafta bekletilerek nemi alınan cevizler, paketlenerek çevre il ya da ilçelerde, toptan ya da perakende satışa sunuluyor. Kabuğunun ince ve doluluk oranının fazla olması sebebiyle kilosu 35 liradan alıcı bulan Dersim cevizi, yörede yapılan geleneksel tatlılara da ayrı bir lezzet katıyor.Köylüler, kış uykusuna yatmadan önce yağ depolamak için yiyecek arayan boz ayıların cevizlere zarar vermemesi için de geceleri nöbet tutuyor.

"Bir teneke ceviz 250 liraya satılıyor"

Pülümür ilçesine bağlı Çobanyıldızı köyünde yaşayan Nuri Yıldız, AA muhabirine yaptığı açıklamada, ceviz yetiştiriciliğinin zahmetli bir iş olduğunu söyledi.Sonbaharla cevizlerin hasat döneminin geldiğini belirten Yıldız, ekmek kapısı olan cevizlerin, babası ve dedesi zamanında ekildiğini dile getirdi.Yıldız, ceviz hasadı sırasında çeşitli zorluklar yaşadığını ifade ederek, şunları kaydetti:"Yaklaşık 10 metre yüksekliğe sahip ceviz ağacının en uç noktasına tırmanıyorum. Emniyet kemeri olarak ip kullanıyorum. İpi ağacın dallarına bağlayarak cevizleri yere düşürmeye çalışıyorum. Şu sıralar cevizler yetiştiği için ayılar da çok geliyor. Cevizlere tırmanıp zarar vermesinler diye ağaçların gövdelerini çatı saçları ile çevirdik. Buna rağmen ayılar cevizlere zarar veriyor. Cevize talep yoğun oluyor ve tenekesi 200 lira civarında satılıyor."Köylülerden Aslı Han da bölgede yetiştirilen cevizlerin damaklarda ayrı bir lezzet bıraktığını belirtti.Ekim aylarında ceviz hasadının yapıldığını anlatan Han, şöyle konuştu:"Cevizin üzerindeki o yeşil kabuk çatlamaya başladığı zaman herkes toplanıyor. Bir ya da iki kişi elinde uzun bir sırıkla ağaca çıkma görevini üstleniyor. Ağaçlara çıkan kişiler cevizi döküyor, aşağıdakiler de toplayıp çuval ve kovalara dolduruyor. Cevizler sonra satılıyor. Bazen kadınlar toplanıp bu cevizleri kullanarak baklava ve çeşitli tatlılar yapıyor."