Mahkeme kararını Vakıflar Genel Müdürlüğü’nün görüş yazısına dayandırdı.
Tunceli 1. Asliye Hukuk Mahkemesi, Dersim Kültür ve Tarih Vakfı Girişim Grubu'nun 2020 yılı Mart ayında vakıf senedinin tescili istemiyle yaptığı başvuruyu 'Dersim' ismi nedeniyle reddetti.
İstemi görüşen mahkeme, Kültür ve Turizm Bakanlığı Vakıflar Genel Müdürlüğü’nden konuya ilişkin görüş istedi. Vakıflar Genel Müdürlüğü 1. Hukuk Müşaviri Oya Erçil imzasıyla gönderilen görüş yazısında, vakfın isminde yer alan “Dersim” isminin resmi olarak kabul edilmediğine vurgu yapılarak, istemin uygun olup olmadığının mahkemece değerlendirmesi yönünde beyanda bulunuldu.
Erçil, görüş yazısında konuya ilişkin ayrıca şu ifadelere yer verdi: “Vakıf amacı ve faaliyetlerinin 'Dersim' ibarelerinin 1. maddedeki vakıf isminin mahkemenizce uygun görülüp görülmediği durumuna göre düzeltilmesi, ayrıca amaçta geçen 'Dersim 1937-38 Sözlü Tarih Projesi çerçevesinde yapılan mülakatların korunması arşivlenmesi bilimsel değerlendirilmesinde ve nihayet kamuoyuna açılması çalışmalarına katkı sunar' şeklindeki amacın uygun olup olmadığı hususunun Türk Medeni Kanununun 101. Maddesinin son fıkrası dikkate alınarak mahkemenizce değerlendirilmesi.”
KARAR: VAKFIN AMACI YASAYA UYGUN DEĞİL
Vakıflar Genel Müdürlüğü’nden gelen görüş yazısını dikkate alan Tunceli 1. Asliye Hukuk Mahkemesi 12 Kasım 2020 tarihli kararında “Kurulacak olan vakfın amacının TMK 101/4 maddesi uyarınca Cumhuriyetin anayasa ile belirlenen niteliklerine ve anayasasının temel ilkelerine, hukuka, ahlaka, milli birliğe ve menfaatlere aykırı olmaması belirli bir ırk veya cemaat mensuplarını destekleme amacını da gütmemesi gerekir” diyerek istemi reddetti.
Mahkeme ret gerekçesinde ayrıca, “26.12.2019 tarih 07059 yevmiye nolu düzenleme şeklindeki vakıf senedinde vakfın adının Dersim Kültür ve Tarih Vakfı olarak düzenlendiği, Vakıflar Genel Müdürlüğünün 18/06/2020 tarihli yazısı ile “Dersim” isminin resmi olarak kabul edilmediğinin bildirildiği, yine vakfın amacının “Dersim bölgesinin ekonomik ve toplumsal tarihi alanında uzmanlaşan bir arşiv, kitaplık, araştırma, eğitim ve yayın kurumu olarak etkinlik göstereceği, Dersim 1937-38 Sözlü Tarih Projesi çerçevesinde yapılan mülakatların, korunması, arşivlenmesi, bilimsel değerlendirmesi ve nihayet kamuoyuna açılması çalışmalarına katkı sunacağı, Alevi ritüelleri, dualar ve beyitlerin kayıt altına alınacağı, Dersim ve Alevi tarihi ile ilgili araştırma çalışmalarının desteklenmesi gibi amaçların düzenlendiği bu kapsamda TMK 101/4 maddesi uyarınca Cumhuriyeti anayasası ile belirlenen niteliklerine ve anayasasının temel ilkelerine, hukuka, ahlaka, milli birliğe ve menfaatlere aykırı olmaması belirli bir ırk veya cemaat mensuplarını destekleme amacına gütmemesi gerekir düzenlemesi karşısında vakfın amacının yasaya uygun olmadığı anlaşıldığından davanın reddine” ifadelerine yer verdi.
AVUKAT İNAN YILMAZ: RET GEREKÇESİ HUKUKA AYKIRI
Dersim isminin reddedilmesine tepki gösterildi.
Dersim Kültür ve Tarih Vakfı Girişim Grubu avukatı İnan Yılmaz, mahkemenin ret gerekçesinin hukuka aykırı olduğunu söyledi.
Dersim Kültür ve Tarih Vakfı’nın kültürel ve tarihi bir arşiv oluşturarak bunu gelecek kuşaklara aktarmayı amaçladığının altını çizen Avukat Yılmaz, “Kuruluş başvurusu yaptığımız Dersim Kültür ve Tarih Vakfı’nın, hiçbir siyasi parti, yasadışı oluşum ya da kuruluşla bağı ya da yakınlığı söz konusu değildir. Vakfın tek amacı Dersim yöresinin tarihi ve kültürüne ilişkin arşiv oluşturmaktır. Dersim 1937-38 Sözlü Tarih Projesi çerçevesinde yapılan mülakat ve çalışmaların korunması ve arşivlenmesi gibi çalışmaları yapacaktı” dedi.
DERSİM ANADOLU LİSESİ VE DERSİMSPOR VAR
Mahkemenin ret kararını verirken hiçbir gerekçeye bakmadığını ifade eden avukat Yılmaz, “Mesela Milli Eğitim Bakanlığı Tunceli’de 'Dersim Anadolu Lisesi' ismiyle okul açtı. Yakın zamanda Tunceli Valisi 'Dersimspor' ismiyle kulüp kurmuştu. Yine 'Dersim' ismiyle birçok dernek kurulmuş durumda. Yakın tarihte birçok başbakan, bakan ve hatta Cumhurbaşkanı 'Dersim' ismini rahatlıkla telaffuz etmişti. Bütün bunlara rağmen mahkemenin bu ismi reddetmesi anlaşılır gibi değil. Karara itiraz edeceğiz. Gerekirse Anayasa Mahkemesi’ne kadar götüreceğiz" ifadelerini kullandı.
Öte yandan Dersim Kültür ve Tarih Vakfı Girişim Grubu’nun mahkeme kararını protesto amacıyla açıklama yapacağı da öğrenildi. (DUVAR)
