TBMM Çevre Komisyonu, Tabiatı ve Biyolojik Çeşitliliği Koruma Kanunu tasarısını görüşmek için yaptığı toplantıda sürpriz bir gelişme yaşandı.
Kanun tasarısı görüşmelerine katılan CHP Tunceli Milletvekili Gürsel Erol, komisyona verdiği ‘Munzur Havzasının Doğal Varlığının Yaşatılmasına Dair Kanun Teklifi’nin, Tabiatı ve Biyolojik Çeşitliliği Koruma Kanunu tasarısı birleştirilmesini talep etti. Erol’un talebini değerlendiren komisyon üyeleri, teklifi kabul etti.
Bunun üzerine komisyonda söz alan Gürsel Erol, Munzur Vadisi ve Tunceli hakkında şu çarpıcı açıklamaları yaptı:
MUNZUR’U YAŞATMAK İÇİN: Öncelikle Sayın Bakanımıza sunumundan dolayı teşekkür ederim. Bizim verdiğimiz kanun teklifi, Tabiatı ve Biyolojik Çeşitliliği Koruma Kanunu Tasarısı’yla birleştirilmesi talebimiz Munzur havzasının doğal varlığının yaşatılmasıyla ilgili kanun teklifidir. Tabii şu anda görüşülen kanun tasarısının içeriğiyle ilgili yorum ve değerlendirmeleri yapacak partimiz adına burada görevlendirilmiş olan Komisyon üyelerimizdir ama ben Munzur havzasıyla ilgili ve Munzur’la ilgili sizleri bilgilendirmek için aslında buradayım. Bu bilgilendirmemi iki boyutta yapmak isterim. Birincisi, işin bilimsel boyutuyla ilgili bir bilgi vermek isterim, ikinci boyutu da işin sosyal boyutuyla ilgili.
MİLLİ PARK İLAN EDİLDİ: Önce bilimsel boyutuyla ilgili… Sayın Bakanımızın Tunceli’yi ziyaretinde de kendisine ifade etmiştik. Tunceli Munzur Vadisi üzerinde 4 tane baraj, 5 tane de HES yapma projesi var. Burası 1971 yılında millî park olarak ilan edilmiş. 1.600 bitki türü var, bu 1.600 bitki türünün yüzde 18’i endemik bitki türü ve o bölgede Türkiye’de başka yerde görülmeyen canlı türleri var. Tabii ki enerjiye yönelik bir bölgede HES ve barajların yapılması bir hükûmet politikasıdır. Bu, bugünkü Hükûmetin de değil, geçmiş hükûmetler döneminde alınan bir karardır Munzur Vadisi’nde HES’lerin ve barajların yapılması. Ama sonuç itibarıyla bu projenin yanlışlığını ve oradaki, doğadaki tahribatı görüp vazgeçecek olan da bugünkü Hükûmettir. Bu konuda hem Sayın Bakanımızı hem Sayın Başkanımızı ve Komisyon üyelerimizi bilgilendirme ihtiyacı hissettim.
TUNCELİ CUMHURİYET KENTİ: Değerli üyeler, ben önce size biraz Tunceli’yi anlatmak isterim ve orada hangi koşullarda ve şartlarda vatandaşların yaşam tarzlarını devam ettirdiklerini, yaşamlarını devam ettirdiklerini anlatmak isterim. Tabii, terörle anılan bir bölge. Terör örgütlerinin çoğu zaman bölgede eylem yaptıkları, çoğu zaman sivillere, kamu kuruluşu mensuplarına ve memurlara karşı eylem yaparak, yollar keserek kamuoyunun gündemine farklı konularda gelmiş bir il. Ama o kent aslında bir cumhuriyet kenti ve bir eğitim kenti ve bir inanç merkezidir.
KENDİNE ÖZGÜ İNANÇ DEĞERLERİ: Tunceli, Alevi nüfusunun yüzde 85 yaşadığı tek kenttir ve Alevilik değerlerinin ve kültürünün yaşadığı tek kenttir. Oranın kendine özgü inanç değerleri vardır, ziyaretleri vardır, türbeleri vardır. İşte bunlardan birkaçını sayacak olursam; Düzgün Baba, Kureyş Baba, Sarı Saltuk, Baba Mansur, Derviş Cemal gibi kutsal mekânlar vardır ve bu kutsal mekânların bir kısmı da bu vadi üzerindedir.
VADİ KUTSAL MEKANDIR: Bu vadinin kendisi zaten başlı başına bir kutsal mekândır. İnsanlar yüzyıllardır bu vadide adaklarını adamışlar, kurbanlarını kesmişler, dualarını vermişler ve yöre halkı için burası kutsal bir mekân. Bir de ayrıca işin sosyal boyutu var. Bu sosyal boyutu da şöyle: Bölgede faaliyet gösteren terör örgütleri bugüne kadar bu barajların burada yapılmasını hep ideolojik olarak tanımlamışlar. Bir devlet politikası, bir güvenlik politikası olarak kamuoyuna baskı oluşturmuşlar. Aslında bu ideolojik bir talep değil yani bunun bu şekilde Hükûmet yetkililerine ve kamuoyuna yansıtılması çok doğru da değil.
SOSYAL YANSIMASINA BAKILMALI: Bakın, Sayın Bakanım, geldiniz, ilimizi ziyaret ettiniz. Ayrıca, ilimizi ziyaretinizdeki ilimizin yatırımlarına verdiğiniz katkıdan dolayı da buradaki tüm Komisyon üyeleri huzurunda ben size teşekkür etmek isterim. İlimizin valisi bile bu HES’lerin ve barajların yapılmasına karşı çıkıyor, “Doğru değil.” diyor. Niye? Çünkü o kentin kendi değerleri var. Bu değerlere sahip çıkmak lazım. Bu değerlere sahip çıkarken de yalnızca her şeyi ekonomik olarak değerlendirmenin doğru olmadığı düşüncesindeyim. Devlet olmanın zaten bence farklılığı ve ayrıcalığı bu; çoğu zaman aldığınız kararların ekonomik getirisine değil, toplum üzerindeki sosyal yansımasına da bakmalısınız.
TERÖRLE MÜCADELE MANTIĞI: Tunceli’de, Munzur üzerinde yapılması düşünülen HES’lerin ve barajların iptal edilmesiyle ilgili, bir terörle mücadele mantığı açısından değerlendirilerek bunun iptal edilmesiyle ilgili, ben bütün Komisyon üyelerimizin de bu konuda duyarlılık göstermesini rica ediyorum ve hepinize teşekkür ediyorum. Kanunumuzun da ülkemize ve Bakanlığımıza hayırlı olması dilekleriyle saygılarımı sunarım.
HER EVDE BİR SORUN VAR: Benim ilimde her evde bir sorun var, her yerleşim bölgesinde bir sorun var, her sivil toplum örgütünde bir sorun var ve bu sorunların yüzde 80’i, bugüne kadar, o bölgede hükûmetlerin, devletin yanlış politikalarından kaynaklı. Benim, ilimin milletvekili olarak, Meclisteki çalışma tarzım, siyaset yapma anlayışım, karşıtlık üzerine değil genelde nezaket kurallarıyladır, ilgili bakanları, bürokratları bilgilendirerek orada devletin geçmişte vermiş olduğu yanlış kararlardan vazgeçirerek vatandaşın sorunlarını çözmeye çalışıyorum ve bu yaklaşımdan dolayı da zaman zaman parti içerisinde eleştirilere bile muhatap oluyorum.
ÇÖZÜM ODAKLI SİYASET: Sayın Başbakanımız ilimize geldi, ben ilin milletvekili olarak gittim, Sayın Başbakanımızı ilimizde karşıladım, Sayın Bakanım siz geldiniz, geldik ilimizde sizi karşıladık; ben ilime gelen her bakanı, ilimde gidiyorum, karşılıyorum ve kentin sorunlarını, ilin sorunlarını, oradaki vatandaşların sorunlarını aktarıyorum çünkü orada yaşanan sorunların temel nedeni devletin yanlış politikaları. Ben de devlet ile vatandaş arasında köprü görevini gören, tarafları bilgilendiren ve çözüm odaklı siyaset yapan birisiyim.
EKONOMİK GÖRMEYİN: Sayın Bakanım, her şeyi bir ekonomik ihtiyaçtan kaynaklı değerlendirmek çok doğru değil, yani oradaki barajlarla ilgili toplumun bir hassasiyeti var, inançsal değeri var. Otuz üç yılda biz terörle mücadeleye 1.5 trilyon dolar para harcamışız yani Türkiye bütçesinin iki katı yani ek üretim değerlerini ve iş kaybını da hesaplarsanız bu 2.5 trilyon, neredeyse Amerika Birleşik Devletleri’nin bütçesine eşit. Diyorum ki: Yani her şeyi ekonomik olarak görmeyin. Orada o barajlardan vazgeçilmesi, toplum üzerinde, halk üzerinde terör örgütlerinin yarattığı baskıyı, korkuyu, endişeyi ve yanlış bilgilendirmeyi kaldıracak ama aynı zamanda vatandaş orada kendi doğasının yaşam hakkına saygı duyarak, inançlarına saygı duyarak devletine güven duyacak.
HATA YAPMAYALIM: Sayın Cumhurbaşkanımız ne dedi Ayder Deresi’yle ilgili? “Hata yaptık.” Gelin Munzur’da da bir hata yapmayalım. Yani Munzur, kutsal değerleri olan ve yaşam hakkına saygı duyulması gereken bir yer.
GELİN GÖRÜN: Sayın Bakanım, benim sizden bir ricam var, Sayın Komisyon Başkanım sizden de bir ricam var: Gelin, Komisyon üyelerimizle Munzur Vadisi’ni bir görün, ya içinizden bir kişi “Evet, bu HES’ler buraya yapılmalı.” diyorsa size yemin ediyorum ilk kazmayı ben vuracağım. Bakın, yani o kadar insani duygularla değerlendiriyorum. Yani anlatılmak istenen aslında… Tabii ki ülkenin enerjiye ihtiyacı var, tabii ki ülkenin içme suyuna ihtiyacı var, bunların hepsi bir gerçek ama çoğu zaman ihtiyaçlara göre değil o kentin değerlerine göre veya yaptığınız uygulamaların, uyguladığınızın politikaların o kente devlet adına getirilerine hesaplayarak karar verilmesi gerektiği düşüncesindeyim. Sayın Başkanım, davetimi tekrarlıyorum, size ev sahipliği yapmaktan ve eşlik etmekten şeref duyarım. Eğer Komisyon üyesi arkadaşlarımız Sayın Bakanımızla Munzur’a bir gelirseniz bizi de son derece mutlu edersiniz.
TBMM ÇEVRE KOMİSYONU MUNZUR’A GİDECEK
Erol’un, daveti üzerine TBMM Çevre Komisyonu, Munzur Vadisi’nde yapılması planan HES ve baraj alanlarında inceleme yapmak yüzere Tunceli’ye davet etti. Komisyon, Erol’un davetini kabul ederek, yakın bir zamanda kente gelerek incelemelerde bulunma kararı aldı.
