Munzur Gözeleri’nde hayata geçirilecek olan peyzaj projesinin tüm yönleriyle incelenmesi gerektiğine dikkat çeken Milletvekili Şaroğlu, “Ovacık ilçesinde bulunan ve birinci derece doğal sit alanı olarak koruma altına alınan Munzur Gözeleri’nin peyzaj projesi kapsamında yapılaşmaya açılacak olmasına karşın, bu durumun doğa ve canlı yaşamı üzerindeki tahribatı ile tarihi, kültürel, sosyal ve inançsal açıdan yaratacağı olumsuz etkilerinin tüm boyutlarıyla incelenerek, gerekli yasal düzenlemelerin yapılabilmesi amacıyla Anayasa’nın 98’nci İç Tüzüğün 104’üncü ve 105’inci maddeleri gereğince bir Meclis Araştırması açılmasını arz ve teklif ederiz”dedi.
Hazırladığı Meclis Araştırması önergesini Türkiye Büyük Millet Meclisi'ne (TBMM) sunan Şaroğlu, gerekçesinde şu ifadelere yer verdi: “Tüm dünyayı etkisi altına alan koronavirüs salgınının küresel ölçekte yarattığı sosyal, siyasal ve ekonomik yıkıcılığı ortadadır. Bununla beraber, özellikle çevresel boyutta yarattığı çarpıcı etkilerinin bir sonucu olarak, doğanın dönüşümüne tanıklık ettiğimiz bir dönemdeyiz. Böylesi bir süreçte hükümetin çevre politikalarına bakışının değişmediğini ve doğal yaşam alanlarına ilişkin 'çılgın projelerinin' ısrarla ve hız kesmeden devam ettiğini üzülerek görmekteyiz. Hükümetin, korona günlerinde dahi, ekonomik ve sosyal yıkıcılığa karşı gerekli önlemleri almak yerine, rant temelli doğa kıyımlarına devam ettiğini görüyoruz.
Çevre politikalarına ve doğal yaşam alanlarına ilişkin bu sığ yaklaşımın bir parçası olarak; Tunceli'nin Ovacık ilçesinde yer alan ve birinci derece sit alanı olma özelliği taşıyan ayrıca Alevi inancında kutsal bir mekan olarak kabul gören Munzur Gözeleri’nin, Fırat Kalkınma Ajansı Sosyal Gelişmeyi Destekleme Programı kapsamında hazırlanan ve onaylanan “Munzur Gözeleri Peyzaj Projesi” ile yapılaşmaya açılacak olması, gerek bölge halkı gerekse dünya genelindeki bu inanca mensup tüm Alevi yurttaşlar tarafından kabul edilmezdir.
Öncelikle, Munzur Gözeleri, bölgede geniş bir nüfusu oluşturan Alevi yurttaşların “serçeşmesi” olarak kabul gören ve dünya genelindeki Aleviler tarafından yılın her dönemi sıklıkla ziyaret edilerek, ibadet edilen, niyaz yapılan kutsal bir mekandır.
Aynı zamanda, Munzur Baba efsanesine dayanan mistik ve tarihi bir hikayesi bulunmakta ve geçmişten günümüze anlatıla gelen kültürel bir miras olma özelliği taşımaktadır.
Munzur Gözeleri, 2001 yılında Erzurum Kültür ve Tabiat Varlıklarını Koruma Bölge Kurulu tarafından 1. derece doğal sit alanı ilan edilmesinin yanı sıra, Milli Park statüsündeki Munzur Vadisi'ne de kaynak teşkil eden bir akarsu yatağıdır. Bunun bir sonucu olarak, uluslararası sözleşmeler ile de koruma altındadır.
Bölge, konumu itibariyle, yaban hayatı, koruma altında ve nesli tükenmekte olan canlı türleri ile endemik bitki türlerini barındırmaktadır. Aynı zamanda geniş bir bölgenin su kaynaklarını besleyen temel havzadır. Dolayısıyla söz konusu proje ve bölgedeki herhangi bir yapılaşma, buranın dokusuna zarar verecek niteliktedir.
Geçmişte, Tunceli’de yapılan baraj ve HES projelerinin, ekolojik denge ve doğa üzerinde yarattığı ağır tahribatı ve bölge halkı tarafından kutsal olarak kabul gören ziyaretlerin sular altında bırakıldığını acı bir şekilde deneyimledik.
Yine yakın zamanda Munzur Vadisi Milli Parkı üzerinde yapımı planlanan HES projelerinin, Milli Park Kanunu'na aykırılık, ekosistem dengelerinin bozulması ve yaban hayatının tahrip edilmesi gerekçeleriyle idare mahkemesince iptal edilmesi, emsal bir karar özelliği taşımaktadır.
Şunu iyi biliyoruz ki, enerji projelerinin veya yatırım amaçlı bu tür projelerin, hayata geçirileceği bölgede; bilgilendirme toplantıları, duyuru ve katılım gerçekleştirilmeden, usulsüz bir şekilde tamamlanmakta ve bölge halkının hak arama hürriyeti kısıtlanmaktadır.
Söz konusu projede de benzer bir yol izlenmiş ve projelendirme aşamasında bölge halkının, sivil toplum örgütlerinin, kurum temsilcilerinin ve inanç önderlerinin görüşleri dikkate alınmamıştır.
Halbuki bu konu, bölgedeki hukukçular, çevre aktivistleri ve konunun uzmanları tarafından yakından takip edilmektedir. Projede iş makinesi kullanılma olasılığının çok yüksek olduğundan, bunun sit alanına ciddi zarar vereceği, projede piknik alanı olarak tasarlanmış olan alanın, söğüt ve kavak koruluğu olması sebebiyle doğal yaşam alanlarının tahrip edilerek, bölgedeki alabalık popülasyonunun zarar görmesine etki edeceği yönünde ciddi uyarılarda bulunmaktadırlar.
Bu gerekçeler doğrultusunda Tunceli’nin Ovacık ilçesinde bulunan ve koruma altındaki birinci derece doğal sit alanı olan Munzur Gözeleri’nin peyzaj projesi kapsamında yapılaşmaya açılacak olmasına karşın, bu durumun doğa ve canlı yaşamı üzerindeki tahribatı ile tarihi, kültürel, sosyal ve inançsal açıdan yaratacağı olumsuz etkilerinin tüm boyutlarıyla incelenerek, gerekli yasal düzenlemelerin yapılabilmesi amacıyla Anayasa’nın 98’nci İç Tüzüğün 104’üncü ve 105’inci maddeleri gereğince bir Meclis Araştırması açılmasını arz ve teklif ederiz”
