Şebekler ve Ezidiler iki garip halk. Ortadoğu’da ne vakit Müslümanların canı sıkılsa İslam’ın kazanına önce onları atıyorlar. Onları müslümanlaşmamış Hıristiyan sanıyorlar, intikam filan alıyorlar sanırım. Ancak bu iki halkın inanç sembolleri Dersim’de.
Şebekler ve Ezidiler iki garip halk. Ortadoğu’da ne vakit Müslümanların canı sıkılsa İslam’ın kazanına önce onları atıyorlar. Onları müslümanlaşmamış Hıristiyan sanıyorlar, intikam filan alıyorlar sanırım. Ancak bu iki halkın inanç sembolleri Dersim’de.
Ezidiler her sabah güneşe dönerler
Dersimliler de sabah güneşine dua ederek güne başlar
Meleke Tavus’a inanırlar
Dersimliler için de Meleke Tavus sabahın sahibi melektir.
ezidiler-2
Ezidi kadınlar
Ve Şebekler
Şebeklerle ilgili araştırma yapan Türk aydınları, onlar özbe öz Türktür iddiasında bulunuyorlar, onlara göre ibadetlerinde Türkçe kemileler ağırlıktadır. Pir Sultan Deyişleri ile semah dönmektedler, Hacı Bektaş-ı Veli demekteler, bunlar Oğuz Türküdür der.
Güney Kürdistanlı aydınlarsa, “Olur mu öyle şey ŞEBEKLER Kürttür, dilleri de bizim lehçemizdir, der. Çünkü dillerinde Soranice dilinden binlerce kelime vardır.
Oysa İslami kültürde, Şebeklik yapma, diye bir küfür vardır. Kürde ya da Türk’e Şebeğe bak de, ayağa kalkar.
Hatta Sırrı Süreyya Önder en son Enver Aysever’e kızarken, “bu Şebekler” demişti de çok şaşırmıştım.
Sahi neden “şebeklik yapma” denir. İşte bunun için uzun süre Hilafetin başkentliğini yapan Bağdat’ın tarihine bakmak lazım.
Ne yapsın Sa Bek’in torunları, İslam orduları her köylerine girdiğinde, kelimeye şaadet getirmiş müslümanım demiş…
Aynen Anadolu Alevileri gibi, biz var müslüman demişler ama asker gider gitmez caminin yolunu unutmuşlar.
Ancak Şebekler, Dersim dilinin neredeyse aynısını konuşur, dillerine Kırmançki der.
Evliya Çelebi 70 tekkeleri olduğunu yazar, ancak ORSAM’ın 2011 raporuna göre, bu gizli inançın bugün Irak’ta, Musul ve Erbil çevresinde sadece 5 tekkesi kalmıştır.
Ve çoğu Şia inancına geçmiş.
Tabii neden şebek dendiğini de yazayım.
Şebekler aslında aşağı Hazar havzasından İran Horasan’a, oradan da kaça kaça Musul çevresine yerleştiler. Sa Bek (Türk araştırmacılar bunu Saybek Han olarak yazar, oysa 1952′de Irak’ta azınlık olarak kabul edildiklerinde Sa Bek’in torunları olarak kendilerini tanımladıklarını ifade etmişler)
Sa, ön isim takısı olarak Dersim’de de var. Sa Heyder, Sa Bıra, SA: isme göre değişir, Sey Rıza, Sey Mustafa… yani bey demek kısacası. Batı da Sir, Herr gibi.
Kutsal kitaplarının adı Buyruk. Buyruk Anadolu Alevileri arasında da gizli kuran olarak bilinmektedir. Dersim’de Buyruk okumasını bilen pirler yakın zamana kadar vardı.
Buyruk nasıl bir kitap mı?
Güzel bir kitaptır. Kutsal kitap diye kabul edilen bu eser, baba Seyit Safi ile oğlu Sadreddin arasındaki konuşmadan oluşur. Bu kadar basit! Yani bildiğimiz baba ve oğul arasında geçen konuşmalar. Baba oğluna sürekli öğütlerde bulunur. Baba oğluna erdemi, insanı hatırlatır.
İnançlarına gelirsek, bildiğiniz Dersim inancının aynısıdır. Pirler vardır, ancak Pir döngüsel olarak başka bir pire bağılıdır.
Dersim’de de üstün ocak yoktur, daireseldir. Küçük ocak bir üste bağlıdır, zincirleme yukarı gider, farz edelim en üst BamaSur ocağı mı, diyorsunuz aha bütün ocaklar bu ocağa bağlı, ancak BamaSur’a gittiğinizde ocak sizin ilk başladığınız yere geri döner, derler biz de bu ocağa bağlıyız.
Şebekler gibi pirepiran vardır. Aynen böyle Zazaca söylenir.
Şebeklerde de talipler Pirlere bağlıdır, Pirler de Piripiran’a bağlıdırlar.
İslamcı militanlar, Şebek köylerini, Yezidi köylerini yerle bir ediyor, kiliseleri yakıyor…
İnsanlık garip bir dinin elinden ne yapacağını bilemiyor.
Dokununca ama Hıristiyanlıkta ortaçağ’da yaptı, diyorlar.
Kadına tecavüz ediyor, kadın onu tahrik etmiş,
insan yakıyor onlar kışkırttı bizi deniyor
kafa kesiyor, bu İslam’da yok deniyor.
Var kardeşim var, Hz. Ali’nin kılıcı dil vermiş kardeşlik bıçağı değildi ve ne de Muhammed Kudüs’e çiçek dağıtmaya gitti. İnsan öldürüyorlardı, kadınları aynen şimdiki gibi haremlerine alıyorlardı.
Hz. Ali sekiz kadın aldı.
Hz. Muhammed’e Safiye savaştan hediye cariye olarak geldi.
NOT: Alevilerin kılıçlarının neden çatallı olduğunu hikayesiyle yazmıştım. Kılıç dil vermişti, öldürme konuş, diye. Ancak gerçekte o öldüren kılıç şimdi İŞİD’in yaptığını yapıyordu. İnsanları köleleştiriyordu, kadınları haremlerine alıyorlardı.
