Tunceli Gıda, Tarım ve Hayvancılık Müdürü Orhan Kaya,Tunceli’de yetişen tarla ürünleri ile ilgili açıklamada bulundu.
Tunceli’de vatandaşlar tarafından yetiştirilen Kultik kavunun özelliklerine ilişkin bilgi veren Kaya, “ Kavungillerden olan kultik dış kabuğu ince hoş kokulu bir meyvedir. Kultiği diğer kavun türlerinden ayıran en önemli özelliklerini sıralarsak diğer kavunlara göre daha keskin bir kokusu olması, çekirdeğinin kabuksuz olması, susuz şartlarda yetişmesi, kıraç ve verimsiz topraklarda dahi yetiştirilebilir olması ve üretim aşamasında yoğun bir emek istememesidir.Bunun yanı sıra; Kultiğin hastalık ve zararlılara karşı dayanıklılığınındın ötürü ilaç ve gübre kullanılmaması, doğal şartlarda yetişmesi bu ürünün organik üretiminin rahatlıkla yapılabilmesi açısından önemli bir avantaj oluşturmaktadır.
İlimizde Merkez ve Mazgirt, Pertek, Çemişgezek, Hozat İlçelerinde yetiştiriciliği yapılan kultik üretimi genellikle nadasa ayrılmış tarım arazilerinin boş kalmaması amacıyla yapılmaktadır. İlimizde yaklaşık olarak 500 ton kultik meyvesi ve yine yaklaşık olarak 5 ton da kultik çekirdeği üretilmektedir.
Yöremizde Kultiğin kullanım alanlarını sıralayacak olursak meyvesinin taze olarak tüketilmesinin yanında çekirdeğini de çerez olarak, kavrularak birçok hamur işinde, yine çekirdeğinin kavrulup ezilmesi ile pekmeze karıştırılarak, pestil yapımında pestilin üstüne serpilerek ayrıca içli köfte gibi bazı yemeklerde kullanılarak tüketilmektedir.
Soğuğa karşı dayanıklılığı ve diğer iklim isteklerine uygun olarak ilimizde ve bazı komşu illerde yetişen kultiğin tarımsal pazarlarda yerini alması tarımsal ekonomiye artı bir değer katması ve hangi sanayi kollarında kullanılabilirliğinin öğrenilebilmesi amacıyla İl Müdürlüğümüz olarak bu konuda etkin bir şekilde çalışma kararlılığındayız.
Bu kararlılığımızın ilk göstergesi olarak 2013 yılında Fırat Kalkınma Ajansına sunduğumuz “KULTİK VE ÇEKİRDEĞİNİN MARKALAŞMASI VE TİCARİLEŞMESİ” projemiz ile kultik çekirdeğinin bir gıda maddesi olarak besin değerlerinin tespit edilmesi amacıyla TÜBİTAK Marmara Araştırma Merkezi(MAM) Gıda Enstitüsüne gıda analizleri yaptırıldı.
Yapılan Analiz sonuçlarına bakıldığında yağ oranının birçok yağlı tohumlu bitkiye oranla eşdeğer veya yüksek olduğu tespit edildi. Ayrıca palmitik, stearik, oleik ve linoleik asit miktarlarının gıda ve kozmetik sanayinde kullanılan diğer bitkiler kıyaslandığında eşdeğer durumda olması itibari ile bu sanayi kollarında da hammadde olarak kullanılabilirliğini ortaya koymaktadır.
İl Müdürlüğümüz olarak kultiğin ulusal ve uluslararası ölçekte tanıtımının yapılması, tarımsal pazarlarda hak ettiği yeri alması, gıda kozmetik ve ilaç sanayinde kullanılabilirliğinin araştırılması ve bunun gerçekleştirilmesi amacıyla ilgili kurum ve kuruluşlarla koordinasyonu sağlayıp projeler üretilecek ve yine çeşitli organizasyonlara katılarak veya bu organizasyonları gerçekleştirerek bir eylem planı dahilinde faaliyetler yürüteceğiz.”dedi.
