Tırpancılık mesleğinin en yoğun yapıldığı yerlerden biri olan Erzurum’un Çat ilçesinde tırpancılar, her yıl Haziran ayından Temmuz ayının sonuna kadar , Bingöl, Elazığ, Erzincan ve Dersim illerine giderek tırpan biçiyor. Traktör ve diğer tarım araçlarının girmediği alanlara giren tırpancılar, sıcak hava ve zehirli hayvanlara aldırış etmeden ot biçiyor.
Bölgede yaklaşık 2 ay süren tırpancıların zorlu mesaisi, her gün 12 saat devam ediyor. Tırpancıların yevmiyeleri ise 120 TL ile 150 TL arasında değişiyor. Geçimlerini bu işle sağlayan tırpancılar, son dönemde tarım alanında yaşanan teknolojik yeniliklerin tırpan mesleğine darbe vurduğunu belirtiyor.
Tırpan biçmek için Dersim’in Nazımiye ilçesine gelen Erzurumlu tırpancı Haydar Yeter, “Erzurum Çat ilçesine bağlı Beşiktaş mahallesine oturuyoruz. Biz her yıl buraya geliyoruz. 10 Haziran’dan Temmuz’un başına kadar buradayız. Yevmiyeyle çalışıyoruz , götürü çalışıyoruz . Yevmiyemiz 120 tl’den 150 tl’ye kadar değişiyor. Aldığımız parayı otele ve yemeğe veriyoruz. Artık tırpancılık işi bitiyor. Biçerin girmesi ve teknolojinin ilerlemesi bizim bu mesleğimizi bitiriyor. Ben 35 yaşındayım, 15 yaşında bu işe başladım. 20 yıldır bu işi yapıyorum. Çocuklarımın rızkı için çalışmak zorundayım. Bu iş Erzurum’da da var ama hala orda biçme dönemi olmadığı için buraya geldik. Temmuz’un başında bizim oralarda çayırlar biçilir. Bizim oraya göre otlar burada daha erken olgunlaşır, o yüzden biz buraya geliyoruz. Buradaki otlar bittikten sonra bizim oraya gidiyoruz ve kendi otlarımızı biçiyoruz. Bu işin tehlikesi var. Yılanı, faresi her şeyi var. Sigortamız yok, sigortasız bir şekilde çalışıyoruz. Sabah 7’de kalkıp akşam 7’e kadar çalışıyoruz”dedi.
Tırpancılık mesleğinin babasından kendisine geçtiğini ifade eden Zeynel Kök, “Biz Erzurum Çat ilçesinin Erzani köyündeniz. Her yıl buraya geliriz. 20 yıldır bu işi yapıyorum. Karakoçan, Nazımiye, Yayladere ve Mazgirt ilçeleri ve çevre köylerine gelip bu işi yapıyoruz. Tırpan’nın iyi kesmesi lazım. Tırpan’ı döverken ağzının iyi çıkarılması lazım, kalem gibi. Bileyleme işlemi yapılmalıdır. Bu tırpancı için önemli bir husustur. Bizim mesleğimiz budur biz tırpancıyız. Bu işin tehlikesi var. İş sırasında yılan ve akrep sokmaları oluyor. Geçen yıl bizim bir arkadaşımızı yılan ısırdı. Arkadaşını tedavi ederken diğer arkadaşımızda zehirlendi.”diye konuştu.
Teknolojinin bir çok meslek olduğu gibi tırpancılık mesleğine de zarar verdiğini dile getiren Erdoğan Çetin, “Erzurum Çat’tan geliyorum. 52 yıldır bu işi yapıyorum. Teknolojinin gelişmesiyle makineler çıktı, buda bizim işimiz olumsuz etkiliyor. Yinede biz bu mesleğimiz devam ettiriyoruz. Çoluk çocuğumuzun rızkı için buraya gelip çalıyoruz. Memleketimizden çıkıp geldik buraya, makinelerin çıkmasıyla yevmiyelerimiz de düştü. Günlük 120 TL alıyoruz. Buda yetmiyor, çünkü oteli var, yemeği var. Masraflarımız çok. Bu şekilde ekmeğimizi kazanıyoruz" diye konuştu.
Haber: Mahir Bakırcı
