Tunceli Valiliği, Tunceli Sarımsağını korumak için bir dizi önlem alacak. Tunceli Valiliği tarafından yapılan yazılı açıklamada Tunceli Sarımsağının pazara yönelik toplanması, satılması ve doğadan sökümlerin çiçeklenme döneminden sonra yapılması için önlemlerin alınacağı belirtildi.
Endemik bir tür olan Tunceli sarımsağının doğadan kontrolsüzce sökülerek pazarlanmasının önünün alınması amacıyla bir çok tedbir alınacağının belirtildiği açıklama şöyle devam etti: “24.08.2004 tarihli ve 25563 sayılı Resmi Gazete'de yayımlanan Doğal Çiçek Soğanlarının Sökümü, Üretimi ve Ticaretine İlişkin Yönetmelik, ülkemiz doğasında bulunan ve doğal çiçek soğanları sınıfına giren soğanlı, yumrulu ve rizomlu bitki türlerini kapsamaktadır. Yönetmelikte doğal çiçek soğanlarının sınıflandırılması yapılmıştır. İhracat yönünden yapılan sınıflandırmanın birinci grubu, doğadan toplanarak ihracatı yasak olan çiçek soğanlarıdır. Bu grubun açıklamasında, "Türkiye'de endemik ve nesilleri tehlike altında olan doğal çiçek soğanlarının sökümü ve ticareti yasaktır." denilmektedir.
Doğal Çiçek Soğanlarının Sökümü, Üretimi ve Ticaretine İlişkin Yönetmeliğin 21. Maddesinin ikinci paragrafı esas alındığında;
“Milli park, tabiat parkı, tabiat anıtı, tabiatı koruma alanları ve muhafaza ormanları, yaban hayatı koruma, yaban hayatı geliştirme sahaları ve yaban hayatı üretme istasyonları ile özel çevre koruma bölgeleri, sit alanları dâhilinde ve orman doğal gençleştirme alanları, biyolojik bağımsızlığını kazanmamış suni gençleştirme ve ağaçlandırma alanları ile meralardan doğal çiçek soğanı sökümü yasaktır.” denilmektedir.
Doğadan toplanarak ihracatı yasak olan çiçek soğanları başlığı altında "Allium (Yabani soğan) türlerinin hepsi" bulunmaktadır. Allium tuncelianum, bu gruptadır.
Tunceli ilinde Tunceli sarımsağı (Allium tuncelianum) yerel olarak doğadan toplanarak kullanılmaktadır. Endemik bir tür olan Tunceli sarımsağının doğadan kontrolsüzce sökülerek pazarlanması nedeniyle “Türkiye Bitkileri Kırmızı Kitabı’nda” zarar görebilir bitkiler sınıfında yer almaktadır. Hem bitkinin doğadaki varlığının korunması hem de tüketim açısından sürekliliğinin sağlanması amacıyla bitkinin doğadan toplanması yerine yetiştirilerek tüketime sunulması gerekmektedir. Doğadan toplanarak kullanılması, doğal popülâsyonu üzerinde olumsuz sonuçlara sebep olmaktadır. Bu nedenle “Tunceli Sarımsağının Korunması ve Geliştirilmesi” projesi Tunceli Valiliği Gıda, Tarım ve Hayvancılık İl Müdürlüğü tarafından uygulamaya konulmuştur. Yine Tunceli Sarımsağını Kültüre Alma Projesi kapsamında KDRP ve SODES’e projeler sunulmuş olup, KDRP kapsamında “Tunceli Sarımsağının Tarla Koşullarında Üretiminin Gerçekleştirilmesi Projesi kabul edilerek Temmuz 2012 tarihinden itibaren proje uygulamasına başlanacaktır.
Üretim çalışmaları sonucu elde edilen ürünün yurtiçinde tüketime sunulması mümkündür. Ancak doğadan toplanarak yurtiçinde pazarlanması, bu tür için büyük bir tehlikedir. Tunceli Sarımsağının diğer sarımsaklardan ayıran en önemli özellik, çiçek açıp tohum bağlamasıdır, en kolay çoğaltım metodu ancak tohumla olabilmektedir. Bu yüzden doğadan sökümlerin çiçeklenme döneminden sonra yapılması şarttır. Çiçeklenme döneminden, tohumun olgunlaşma dönemine kadar olan süreçte, üretim materyali olarak yapılacak hasat ve toplama işlemlerinin başlangıç ve bitiş tarihlerine (20 Ağustos–20 Eylül) uyulması gerekmektedir. Üretim materyali olarak kullanılacak ürün dışında toplanması, Tunceli Sarımsağının pazara yönelik toplanması ve satılması yasaktır. Doğadan toplanan ürünün perakende ve toptan satışının yapılmasına izin verilmemesi konusunda hassasiyetin gösterilmesi gerekmektedir.”denildi.
