Kalan Müzik Sahibi Hasan Saltık’ın 1937-38 Dersim olaylarına ilişkin arşivi Hozat Belediyesi Sergi Salonu'nda meraklısıyla buluştu.
28-29 Temmuz tarihlerinde gerçekleştirilecek olan Munzur Festivali çerçevesinde Hozat Belediyesi Sergi Salonu'nda vatandaşların gösterimine sunuldu. Yurt dışı ve yurt içinden çok sayıda insanın akın ettiği fotoğraf sergisini gezen vatandaşlar duygusal anlar yaşadı.
Tamamı orijinal resimlerden oluşan Dersim 1938 fotograf sergisinde 1938 ‘de Dersime düzenlenen askeri harekât sırasında meydana gelen olayları gösteren resimler belgeler ve haritalar yer alıyor.
Tamamı o dönem Tunceli’de görevli askerler tarafından çekilen resimlerde öldürülen insanlar gözaltına alınan insanlar ve gözaltına alınan dönemin aşiret liderleri ailelerinin orijinal resimleri ve 1937-38 yılarındaki askeri harekâtı gösteren resimler yer alıyor.
Resimleri kendi arşivinde bulunduran Hasan Saltık Bir döneme ışık tuttuklarını ve bu resimleri elde etmek 12 yıl boyunca uğraştığını ve yaklaşık 1500 resim ve belgeye ulaştığını belirterek şöyle konuştu; “ O döneme ait harekatta görev almış emniyet görevlilerinin, müfettişlerin kişisel arşivlerinden rica veya parayla satın alınmış özel fotoğraflardan oluşuyor. Bin 200, bin 500 orijinal fotoğraf ve belgenin bir kısmı burada.”dedi.
Dersim harekâtı öncesi aşiretlerin ellerindeki silahların toplandığına dair belgeye de ulaştığını belirten Saltık,“ Benim bu araştırmada ki 12 yıllık süreçte aldığım orijinal belgelere göre, daha önce politikacıların konuştuğu o ki ayaklanmada çatışmalarda bu kadar silah ele geçirildi deniyordu burada ilk defa Dersim Harekatından önce silahların tek tek hangi aşiretten yada evden ne kadar toplandığını bütün belgesiyle orijinali burada var. Bence bu belge tartışmayı da bitirir. Yani bu harekât yapıldığında Dersimlilerde silah yok. Ölüm listesini açıklamıştım 11 bin küsur kişi diye. Belgenin orijinali burada. O dönem Tan gazetesinin orijinal Dersim eki, bu harekâtın doğruluğuna dair propagandaları yapılmış o dönemin gazetelerin tarafından. Onların özel Tunceli eklerini veriyoruz. Harekâtın Jandarma Komutanlığının yapmış olduğu harekât haritası var, yasaklanmış ve boşaltılmış köyler oda ilk defa orijinali yayımlanıyor. ”diye konuştu.
Gazeteci İngiliz ajanı çıktı
Açılan serginin nasıl tepki gördüğü konusunda bir basın mensubunun sorusu üzerine, Saltık, “Bana göre tepkiler olumlu. Birde bu konuda bilgi kirliği çok fazlaydı. Bu bilgi kirliğinin de önüne geçmiş olduk. Yani önüne gelen konuşuyordu bu konuda. Bu anlamıyla da bundan sonra Dersimle ilgili bu tür konuların daha düzgün konuşulması sağlanabilir diye düşünüyorum” sergi açılışında konuşan Hozat Belediye Başkanı Cevdet Konak ise şunları söyledi; Biz küçüklüğümüzden bugüne kadar 38 olaylarını yaşayan büyüklerimizin bize anlattığı olaylar ve yaşanan vahşetler ile büyüdük. Bugün o dönem yaşanan soykırım bu resimlerde açıkça sergilenmiştir yüreğimiz yanıyor ama o dönemin unutulmaması için bu resimler tarihe tanıklık ediyor. Biz o dönemin yöneticilerini asla af etmeyeceğiz bugün o dönemin hükümetinin devamı olan CHP Dersim halkının önünde diz çökmez özür dilemezse CHP’yi de asla affetmeyeceğiz ”dedi.
Hozat belediyesi ve Hasan Saltık ortaklılığıyla açılan resim sergisi 2 gün boyunca ziyarete açık olacak.Fotoğraf sergisini gezen vatandaşlar ise yaptıkları açıklamalarda, bir daha benzer acıların yaşanmaması temennisinde bulunurken, o dönemi yaşayan akrabalarının acılarına bir nebze ortak olmak için sergiye katıldıklarını belirtti. Birçok vatandaş resimlerin yürek yaktığını ve yaşananların tam bir vahşet boyutunda olduğunu belirtti.
