Tunceli’de geçtiğimiz yıl merkeze bağlı Rabat Köyü’nde 3 bin yıllık antik kent bulunmasının ardından bu yıl da Mazgirt İlçesi Koyunuşağı Köyü Gölek Mezrası’nda bulunan Yılcalı Höyük yerleşiminde Neolitik çağa ait aletlere rastlandı.
Höyüğün bulunduğu alanda incelemelerde bulunan Bitlis Eren Üniversitesi Fen-Edebiyat Fakültesi Kültür Varlıklarını Koruma ve Onarım Bölümü Araştırma Görevlisi Serkan Erdoğan, bulunan höyüğün Doğu Anadolu’nun tarih öncesi bilgelerini yeniden gözden geçirmeye yarayacak bir yer olduğunu söyledi.
Höyüğün bulunduğu alanı inceleyen Erdoğan, “Burada yaptığımız kısa bir araştırma gezisinde tesadüfen bir takım taş aletlere, seramik buluntulara ve obsidyen malzemeye rastladık. Bunlardan en önemlileri Neolitik veya Neolitik öncesi çağa tarihleyebileceğimiz obsidyen aletler. Obsidyen ok uçları ve obsidyenden yapılmış bıçaklar bulunmakta. Diğer seramikler de değişik dönemlere ait. Neolitik Kalkolitik hatta eski Tunç Çağı’nı da sayabiliriz” dedi.
2008 yılından bu yana enerji üreten Seyrantepe Barajı’nın höyüğü tehdit ettiğine vurgu yapan Erdoğan, “Yılcalı yerleşimi burada yapılan baraj sularının tehdidi altında. Buranın, Doğu Anadolu’daki en eski yerleşim olan Yılcalı yerleşiminin bir an önce arkeolojik kazılarla bilim dünyasına kazandırılması gerekiyor. Aynı zamanda Doğu Anadolu’nun tarih öncesi bilgilerini yeniden gözden geçirmemize yarayan büyük bir atılım sağlayabilecek bir yer burası” diye konuştu.
Höyük yerleşiminde tarım ve hayvancılığa geçişe ait izler de görüldüğünü dile getiren Araştırma Görevlisi Serkan Erdoğan, “Bunların arasında ezgi taşları önemli yer tutmakta. Özellikle taş aletler bu bölgenin Neolitik çağdan beri tarımsal üretimi göstermesi bakımından önemli. Sadece tarımsal ve hayvancılığa geçiş merkezi değil aynı zamanda Neolitik öncesi de bir dönemi de kapsamakta” dedi.
PÜLÜMÜR’DE DE KAYIP İNANÇ MERKEZİ BULUNDU
Tunceli’nin Pülümür İlçesi’nde de Tunceli’nin kayıp inanç merkezi olarak nitelendirilen bir kümbet bulundu.
Pülümür İlçesi’ne 50 kilometre mesafede bulunan Ağa Şenliği Köyü’nde bulunan ve henüz tescillenmemiş olan kümbette sanduka mezarların yanı sıra Arapça ve Osmanlıca yazıların olduğu yazıtlar da yer alıyor.
Bölgede inceleme yapan Bitlis Eren Üniversitesi Fen-Edebiyat Fakültesi Kültür Varlıklarını Koruma ve Onarım Bölümü Araştırma Görevlisi Serkan Erdoğan, “Buranın esas önemi Tunceli’nin diğer bir deyişle Dersim’in kayıp bir inanç merkezi olması. Buradaki yazıtların çözülmesi ve mimari dokunun işlevinin kesinleşmesi Tunceli özelinde nasıl bir inanç sisteminde rol oynadığını ortaya koyacaktır” dedi.
KÜMBET VE MEZARLAR KAÇAK KAZILAR NEDENİYLE ZARAR GÖRDÜ
Pülümür İlçesi’nde bulunan kümbet ve mezarların kaçak kazılar nedeniyle zarar gördüğünü belirten Araştırma Görevlisi Serkan Erdoğan, “Tunceli’nin diğer yerlerinde olduğu gibi burada da kaçak kazıların izlerine rastlamak mümkün. Ancak yapılar restore edilebilir bir düzeydi. Kimi yapı taşları sökülmüş olsa bile burası restore edilerek yeniden sağlam bir yapı haline dönüştürülerek Tunceli’nin kültürel mirasına kazandırılabilir” diye konuştu.
Tarihi kümbeti gezen Selçuk Nergis isimli vatandaş da “Dersim’in bizim bildiğimizden daha eski geçmişi var. Bunu gözlerimizle görmek heyecan verici. Umarım yetkili kişiler gereğini yapar ve böyle bir yerin hakkında araştırmalar yapılarak kamuoyuna kazandırılır. Biz de bunu sahipleniriz” dedi.
